Overview of the decisions of the Polish Supreme Court

The resolution of the panel of seven judges of the Polish Supreme Court of May 15, 2025 (case file no. III CZP 40/24) is of utmost importance for legal practice. In this resolution, the Supreme Court held that the delivery of a judgment after the closing of the hearing, without the court having issued a decision to postpone the pronouncement of the judgment (pursuant to Article 326 § 1, second sentence, of the Code of Civil Procedure), does not result in the invalidity of the proceedings or the non-existence of the judgment thus issued. Another important ruling is the resolution of the panel of seven judges of the Polish Supreme Court of May 14, 2025 (case file no. III CZP 39/23). The Polish Supreme Court stated that a cassation complaint is not required to meet the formal requirements laid down in Article 126 § 2 of the Code of Civil Procedure applicable to the first pleading in a case. A further noteworthy resolution is that adopted by the panel of seven judges of the Polish Supreme Court on February 26, 2025 (case file no. III PZP 3/24). In this resolution, the Polish Supreme Court held that work performed by a teacher in excess of the working time limits set out in Article 42(1) of the Act of January, 26 1982 – the Teacher’s Charter (consolidated text: Journal of Laws of 2024, item 986, as amended) constitutes overtime within the meaning of the Labour Code.

Keywords: Supreme Court, judicature, criminal proceedings, civil proceedings, resolution, judgment

Słowa kluczowe: Sąd Najwyższy, orzecznictwo, postępowanie karne, postępowanie cywilne, uchwała, wyrok

Sprawy z zakresu prawa cywilnego i gospodarczego

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2025 r., III CZP 40/24

Ogłoszenie wyroku po dniu zamknięcia rozprawy bez wydania postanowienia sądu o odroczeniu ogłoszenia wyroku (art. 326 § 1 zdanie 2 k.p.c.) nie prowadzi do nieważności postępowania ani do nieistnienia wydanego w ten sposób orzeczenia.

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2025 r., III CZP 22/24

W stanie prawnym obowiązującym do 30 czerwca 2022 r. wniosek o zawezwanie do próby ugodowej przerywał bieg przedawnienia roszczenia, chyba że z okoliczności dokonania tej czynności wynika, iż nie została przedsięwzięta bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia (art. 123 § 1 pkt 1 k.c.).

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2025 r., I CSK 3931/24

Wprawdzie przewidziany w art. 91 k.p.c. zakres umocowania z mocy ustawy nie uprawnia pełnomocnika procesowego do złożenia materialnoprawnego oświadczenia o potrąceniu, to jednak oświadczenie woli mocodawcy o udzieleniu pełnomocnictwa do złożenia takiego oświadczenia może być złożone w sposób dorozumiany.

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2025 r., III CZP 39/23

Skarga kasacyjna nie musi spełniać wymagań przewidzianych w art. 126 § 2 k.p.c. dla pierwszego pisma w sprawie.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2025 r., I CSK 572/24

Koszty rewitalizacji akustycznej mogą być dochodzone jako element szkody, niezależnie od ich faktycznego poniesienia.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2025 r., I CSK 1351/24

Za sprzeczne z czynnościami i oświadczeniami strony uznać należy takie czynności lub oświadczenia, które w sposób wyraźny wzajemnie się wyłączają ze względu na odmienną treść i intencje strony oraz interwenienta ubocznego.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2025 r., I CSK 3339/24

Sprostowanie stanowi szczególny mechanizm prawa prasowego, pozwalający opinii publicznej na zapoznanie się ze stanowiskiem drugiej strony sporu, umożliwiając zainteresowanemu zajęcie własnego stanowiska i przedstawienie swojej wersji wydarzeń oraz zapoznanie z nią opinii publicznej, za pośrednictwem tego samego środka przekazu, w którym ukazały się uprzednio informacje jego dotyczące i wpływające na jego wizerunek.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2025 r., I CSK 1178/24

Interpretacja unormowania art. 527 § 3 k.c. musi uwzględniać ochronny dla wierzyciela cel regulacji łagodzącej przesłanki skuteczności skargi pauliańskiej. W konsekwencji o ekwiwalentności korzyści nie może decydować w tym przypadku subiektywna ocena stron czynności prawnej, lecz obiektywna, rzeczywista wartość świadczeń. Odpłatne uzyskanie korzyści ma zatem miejsce wtedy, gdy dłużnikowi przypada co do zasady pełny ekwiwalent korzyści majątkowej uzyskanej przez osobę trzecią.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2025 r., I CSK 611/25

Postępowanie sądowe z powództwa kredytobiorcy będącego konsumentem o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego z umowy kredytu, prowadzone przeciwko bankowi, co do którego w toku postępowania ogłoszono upadłość, nie jest sprawą „o wierzytelność, która podlega zgłoszeniu do masy upadłości” w rozumieniu art. 145 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe, a tym samym może być podjęte z chwilą ustalenia osoby pełniącej funkcję syndyka.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2025 r., I CSK 241/25

Powód zachowuje interes prawny do wytoczenia powództwa o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego mimo przysługującego mu powództwa o świadczenie lub mimo wytoczenia przeciwko niemu takiego powództwa przez stronę przeciwną na podstawie spornego stosunku prawnego, jeżeli z tego stosunku wynikają jeszcze inne lub dalej idące skutki, których dochodzenie w drodze powództwa o świadczenie nie jest możliwe lub nie jest jeszcze aktualne. Przyjmuje się, że interes powodów w ustaleniu nieważności umowy jest oczywisty, bez takiego rozstrzygnięcia nie istnieje bowiem możliwość definitywnego zakończenia sporu. Ostateczne rozstrzygnięcie powództwa o ustalenie nieważności części umowy zniesie stan niepewności powoda co do wysokości rat i sposobu rozliczenia umowy.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2025 r., I CSK 1321/24

Prawo zatrzymania (art. 496 k.c.) nie przysługuje stronie, która może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony. W razie dochodzenia od banku zwrotu świadczenia spełnionego na podstawie umowy kredytu, która okazała się niewiążąca, bankowi nie przysługuje prawo zatrzymania na podstawie art. 496 w związku z art. 497 k.c.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2025 r., III CZP 48/24

W razie przyznania od Skarbu Państwa adwokatowi z urzędu na jego wniosek kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej stronie procesu jedynie w części sąd oddala ten wniosek w pozostałym zakresie.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2025 r., I CSK 3040/24

Artykuł 212 § 2 k.c. pozostawia sądowi decyzję co do wyboru między przyznaniem rzeczy jednemu ze współwłaścicieli a zarządzeniem jej sprzedaży. Wyboru tego sąd ma dokonać „stosownie do okoliczności”. Okolicznościami tymi mogą być na przykład zgodność określonego sposobu zniesienia współwłasności z zasadami prawidłowej gospodarki, co ma szczególne znaczenie przy zniesieniu współwłasności nieruchomości rolnej, zawód, wiek współwłaściciela, charakter (rodzaj) wspólnej nieruchomości, sytuacja rodzinna i majątkowa współwłaścicieli, ich zdolność finansowa do uiszczenia spłat (dopłat). Ocena okoliczności, które zgodnie z art. 212 § 2 k.c. decydują o przyznaniu rzeczy jednemu ze współwłaścicieli, należy do sądów rozpoznających sprawę merytorycznie, i sąd kasacyjny mógłby je zakwestionować tylko wtedy, gdyby była rażąco błędna lub oparta na stwierdzeniach oczywiście sprzecznych z dokonanymi ustaleniami faktycznymi.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2025 r., I CSK 2731/23

Dopuszczalne jest wystąpienie z żądaniem ustalenia nieistnienia stosunku kredytu ze względu na nieważność umowy kredytu, nawet jeżeli stronie przysługuje roszczenie o zwrot świadczeń spełnionych na podstawie tej umowy.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2025 r, I CSK 3434/24

W sprawie o podział majątku wspólnego w razie zaskarżenia orzeczenia co do istoty sprawy wartość przedmiotu sporu wyznacza nie wartość całego dzielonego majątku, ale wartość konkretnego interesu (roszczenia, żądania) lub składnika majątkowego, którego dotyczy środek odwoławczy, i z reguły nie może przekraczać wartości udziału przysługującego skarżącemu uczestnikowi, chyba że podważa on zasadę podziału, objęcie lub nieobjęcie orzeczeniem poszczególnych rzeczy lub praw albo rozliczenia nakładów. Wówczas wartość przedmiotu zaskarżenia może być wyższa niż wartość jego udziału.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2025 r., I CSK 3331/24

Artykuł 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz.U. UE L z 1993 r. Nr 95, s. 29 z późn. zm.) należy interpretować w ten sposób, że w kontekście nieważności umowy kredytowej ze względu na przewidziane w niej abuzywne postanowienia stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą wykonywanie praw, które konsument wywodzi z tej dyrektywy, jest uzależnione od złożenia przez tego konsumenta przed sądem oświadczenia, w którym twierdzi on, że nie wyraża zgody na utrzymanie w mocy tego abuzywnego warunku oraz że jest świadomy konsekwencji tego uznania nieważności umowy oraz wyraża on zgodę na uznanie umowy za nieważną.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2025 r., III CZP 50/24

Sprawa o pozbawienie wspólnika prawa reprezentowania spółki jawnej (art. 30 § 2 k.s.h.) jest sprawą o prawa majątkowe.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2025 r., III CZP 51/24

Artykuł 36 § 9–13 ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze stosuje się do walnego zgromadzenia spółdzielni mieszkaniowej.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2025 r., I CSK 727/24

Norma wywodzona z art. 6 k.c. nie ma charakteru samodzielnego, lecz zawsze współwystępuje z odpowiednią normą prawa materialnego, stanowiącą podstawę prawną żądania lub określonego stanowiska procesowego strony. Oznacza to, że postawienie zarzutu naruszenia samego art. 6 k.c., bez wskazania na przepis określający, jakich elementów hipotezy normy prawa materialnego (faktów) ma dotyczyć ciężar udowodnienia, a limine nie może okazać się skuteczne.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2025 r., I CSK 855/24

Samo pojęcie „odwrócenie ciężaru dowodu” jest nieprawidłowe. Zjawisko tego rodzaju nie występuje w polskim prawie cywilnym. Rozkład ciężaru dowodu zawsze wynika z odpowiednich przepisów, a jego „odwrócenie” jest niemożliwe; możliwe jest co najwyżej naruszenie danych unormowań przez błędne ustalenie, która strona lub uczestnik obarczeni są ryzykiem nieudowodnienia stosownych faktów w rozumieniu art. 6 k.c.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2025 r., I CSK 562/24

W świetle art. 481 § 1 k.c. nie ma wątpliwości, że każde roszczenie pieniężne, w razie opóźnienia w jego spełnieniu, rodzi roszczenie o uiszczenie odsetek ustawowych za opóźnienie. Skoro przepisy nie różnicują stawki odsetek w zależności od waluty, to oczywiste jest, że w każdym wypadku stosowana jest stawka określona art. 481 § 2 k.c.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2025 r., III CZP 46/23

W razie wypłacenia zaniżonej dotacji, o której mowa w art. 90 ust. 2b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty – w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2016 r. (ostatnio t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1943) – osobie prowadzącej niepubliczne przedszkole przysługuje w granicach określonych w art. 361 § 2 k.c. roszczenie odszkodowawcze na podstawie art. 471 k.c. stosowanego per analogiam z tytułu szkody spowodowanej wydatkowaniem własnych środków na realizację zadań podlegających dofinansowaniu dotacją.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2025 r., I CSK 1867/24

Ustanowienie kolejnego pełnomocnika tylko w celu uzyskania wyższego zwrotu kosztów zastępstwa jest nadużyciem prawa procesowego (art. 41 k.p.c.).

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2025 r., I CSK 3778/23

Nie jest konieczne poprzedzenie zarzutu potrącenia oświadczeniem o potrąceniu złożonym poza procesem. Ustawodawca nadał potrąceniu moc wsteczną (art. 499 k.c.), między innymi w celu uczynienia zbędnymi sporów o datę złożenia oświadczenia o potrąceniu. Dlatego nie ma znaczenia, czy podniesienie zarzutu potrącenia w odpowiedzi na pozew było poprzedzone tak zwanym oświadczeniem materialnoprawnym, czy też dopiero odpowiedź na pozew spowodowała wzajemne umorzenie wierzytelności zgodnie z art. 498 § 2 k.c.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2025 r., I CSK 1660/24

Dowody z niepoświadczonych kserokopii nie stanowią wprawdzie dowodów z dokumentów, o których mowa w art. 244 i art. 245 k.p.c., nie są jednak pozbawione mocy dowodowej w rozumieniu art. 232 w związku z art. 308 k.p.c. Dopóki sąd ani strona przeciwna nie zakwestionuje ich i nie zażąda złożenia oryginałów dokumentów, stanowią one jeden ze środków dowodowych, przy pomocy których strona może udowodnić fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Obowiązek złożenia oryginałów dokumentów powstaje, gdy zażąda tego sąd albo strona przeciwna (art. 248 i 129 § 1 k.p.c.).

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2025 r., I CSK 3869/23

Wierzyciele, którym przysługuje wierzytelność wspólna, mogą ją podzielić między siebie bez zgody dłużnika. Taki podział wierzytelności jest w istocie przeniesieniem odpowiedniej części wierzytelności wspólnej na jednego z wierzycieli (art. 509 k.c.). W konsekwencji należy stwierdzić, że między wierzycielami wnoszącymi wspólny pozew nie zachodzi współuczestnictwo konieczne, jeżeli już w pozwie dokonali oni podziału wierzytelności.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2025 r., I CSK 3171/24

Wprawdzie przewidziany w art. 91 k.p.c. zakres umocowania z mocy ustawy nie uprawnia pełnomocnika procesowego do złożenia materialnoprawnego oświadczenia o potrąceniu, to jednak oświadczenie woli mocodawcy o udzieleniu pełnomocnictwa do złożenia takiego oświadczenia może być złożone w sposób dorozumiany.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2025 r., I CSK 11/25

Do szczególnych uprawnień dłużnika rzeczowego należy możliwość podnoszenia przeciwko wierzycielowi nie tylko zarzutów własnych, ale także wszelkich zarzutów, które przysługiwałyby dłużnikowi osobistemu, choćby tamten się ich zrzekł lub z nich nie korzystał (art. 73 u.k.w.h.). Pochodną tej zasady jest przyjęcie, że tytuł egzekucyjny wystawiony przeciwko dłużnikowi osobistemu nie może być podnoszony przeciwko dłużnikowi rzeczowemu. Dłużnik rzeczowy powinien bowiem mieć własną szansę obrony swoich praw, w tym podnoszenia zarzutów, które przysługiwałyby dłużnikowi osobistemu ze stosunku podstawowego, w oddzielnym postępowaniu. Innymi słowy, dłużnikowi rzeczowemu przysługują dwie grupy zarzutów – zarzuty własne (związane zasadniczo z wadliwością samego trybu ustanowienia lub przeniesienia hipoteki) oraz zarzuty cudze, czyli takie, którymi dłużnik osobisty mógł kwestionować stosunek podstawowy.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2025 r., II CSKP 510/22

Polecenie jest dodatkowym postanowieniem umownym (accidentalia negotii), z którego treści powinno jednoznacznie wynikać, jakiego zachowania (działania lub zaniechania) oczekuje darczyńca od obdarowanego. Oczywiście charakterystyczną cechą polecenia jest brak wierzyciela, ale jednocześnie art. 893 k.c. wprost wskazuje, że darczyńca nakłada na obdarowanego oznaczony obowiązek.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 2025 r., I CSK 2407/24

Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej – w swych granicach podmiotowych i przedmiotowych – co do zasady stanowi czynność zmierzającą bezpośrednio do dochodzenia roszczenia, a zatem czynność wymienioną w art. 123 § 1 pkt 1 k.c. Skutek przerwy biegu przedawnienia w rezultacie złożenia wniosku o zawezwanie do próby ugodowej następuje niezależnie od tego, czy ugoda została zawarta, czy też do jej zawarcia nie doszło. Skutek ten nie powstanie w sytuacji, w której wniosek o zawezwanie do próby ugodowej został zwrócony, odrzucony lub postępowanie pojednawcze zostało umorzone.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 2025 r., III CZ 277/24

Zmiana zakresu pełnomocnictwa procesowego, wynikająca z nowego brzmienia art. 91 pkt 1 k.p.c., może co do zasady znajdować zastosowanie do pełnomocnictwa udzielonego przez mocodawcę od 1 lipca 2023 r.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2025 r., I CSK 2700/24

Właścicielowi nieruchomości, której wartość zmniejszyła się na skutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, przysługuje odszkodowanie na podstawie art. 129 ust. 2 prawa ochrony środowiska, chociażby zmniejszenie to nie miało związku z ograniczeniami wynikającymi z art. 135 ust. 3a tej ustawy.

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2025 r., III CZP 9/24

1.    Jeżeli dłużnik wyzbył się nieruchomości obciążonej hipoteką, pokrzywdzenie wierzycieli zachodzi, gdy czynność ta doprowadziła do powstania lub do zwiększenia nadwyżki pasywów nad aktywami dłużnika. Oceniając zasadność skargi pauliańskiej, sąd nie bada możliwości zaspokojenia się wierzyciela ze zbywanej nieruchomości (art. 527 § 2 k.c.).

2.    Ocena, czy czynność doprowadziła do pokrzywdzenia wierzycieli, jest dokonywana na chwilę zamknięcia rozprawy (art. 316 § 1 k.p.c.).

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2025 r., I CSK 3113/24

Pojęcie „znaczne pogorszenie stanu zdrowia psychicznego” obejmuje sytuacje, w których osoba chora psychicznie na skutek niepodejmowania leczenia doprowadza się do stanu uniemożliwiającego jej funkcjonowanie w rodzinie, w miejscu zamieszkania lub pracy. Pojęcie to nie obejmuje takiego stanu, kiedy osoba chora psychicznie wprawdzie zachowuje się w sposób odbiegający od przyjętych wymogów społecznych, ale ma zachowaną zdolność funkcjonowania w otaczającej ją rzeczywistości społecznej.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2025 r., I CSK 3170/23

Na podstawie art. 675 § 1 k.c. po zakończeniu najmu najemca obowiązany jest zwrócić rzecz w stanie niepogorszonym, zaś jeśli najemca oddał rzecz innej osobie do bezpłatnego używania lub w podnajem, obowiązek powyższy ciąży także na tej osobie (art. 675 § 2 k.c.). Z przepisu tego nie wynika, by oddanie lokalu przez najemcę w podnajem lub do używania osobom trzecim zwalniało najemcę z odpowiedzialności względem wynajmującego za szkody wyrządzone przez te osoby.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2025 r., I CSK 3416/23

Przedsiębiorstwa państwowe wykonywały posiadanie mogące prowadzić do zasiedzenia służebności gruntowej, z tym zastrzeżeniem, iż pod rządem art. 128 k.c. nabycie takiego prawa następowało do jednolitego funduszu własności państwowej. Stwierdzono również, że przedsiębiorca przesyłowy może zaliczyć posiadanie przez Skarb Państwa służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu, jeżeli jest następcą prawnym przedsiębiorstwa, a podczas biegu posiadania służebności nastąpiło jego przeniesienie na rzecz obecnie istniejącego przedsiębiorcy przesyłowego lub jego poprzednika. Uznano, że nie ma żadnych podstaw do przyjęcia, iż posiadanie służebności przesyłowej przez przedsiębiorstwo państwowe przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej Kodeks cywilny z 1989 r. nie było posiadaniem w rozumieniu art. 352 § 1 k.c. i nie mogło prowadzić do zasiedzenia.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2025 r., I CNP 124/24

Uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody nie polega na przytoczeniu samych twierdzeń o jej zaistnieniu. Podnosi się, iż składając oświadczenie o wystąpieniu szkody, skarżący musi wskazać czas jej powstania, postać, rozmiar i adekwatny związek przyczynowy między tak określoną szkodą a zaskarżonym wyrokiem. To zaś oświadczenie powinno być uwiarygodnione przez powołanie i przedstawienie dowodów, jak również innych środków, nieuznawanych przez kodeks za dowody.

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2025 r., III CZP 67/23

Sędzia, który brał udział w podjęciu uchwały połączonych Izb Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2020 r., BSA I-4110-1/20, która została podjęta z rażącym naruszeniem prawa, a następnie wyeliminowana z obrotu prawnego wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 20 kwietnia 2020 r., U 2/20, nie jest wyłączony z mocy samej ustawy w sprawach, których przedmiot rozstrzygnięcia powiązany jest ze stanowiskiem wyrażonym w tej uchwale co do sprzeczności składu sądu z przepisami prawa w rozumieniu art. 379 pkt 4 k.p.c., gdy w składzie sądu bierze udział osoba powołana na urząd sędziego Sądu Najwyższego na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw.

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2025 r., III CZP 41/24

Sąd, rozpoznając wniosek o ubezwłasnowolnienie, nie jest związany zakresem tego wniosku co do rodzaju ubezwłasnowolnienia.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2025 r., II CSKP 4/23

Zestawienie odesłania w art. 40 ust. 1 do art. 29 ust. 1 pkt 2–3 ustawy z 2017 r. o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich, wydanych z naruszeniem prawa z treścią objętego tym odesłaniem art. 29 ust. 1 pkt 3a ustawy, w którym mowa o decyzji komisji stwierdzającej nieważność decyzji reprywatyzacyjnej z powodów określonych w art. 156 k.p.a., jednoznacznie przesądza o tym, że podstawę wykreślenia wpisu w księdze wieczystej stanowi również decyzja komisji stwierdzająca nieważność decyzji reprywatyzacyjnej.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2025 r., II CSKP 149/25

Wprawdzie literalne brzmienie art. 952 § 2 k.c. zakłada, że dochowanie formy stwierdzenia treści testamentu ustnego następuje przez sporządzenie jednego dokumentu, podpisanego zarówno przez spadkodawcę jak i dwóch świadków, to jednak wymagania wynikające z tego przepisu należy uznać za spełnione także wtedy, gdy sporządzone zostają trzy równobrzmiące dokumenty obejmujące treść ostatniej woli spadkodawcy, z których każdy opatrzony został podpisem spadkodawcy i co najmniej jednego świadka, jeżeli zarazem ustalone zostało, że oświadczenie spadkodawcy złożone zostało przy jednoczesnej obecności trzech świadków, z których każdy sporządził i podpisał – obok spadkodawcy – jeden z tych dokumentów.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 2025 r., I CSK 2395/24

Zasiedzenie służebności przesyłu na podstawie art. 172 w związku z art. 292 k.c. jest sposobem jej nabycia przez korzystającego z cudzej nieruchomości w granicach wynikających z treści służebności przez upływ czasu. Uzyskanie tą drogą uprawnienia do stałego korzystania z nieruchomości dotyczy przedsiębiorcy przesyłowego, który nie legitymuje się tytułem prawnym do nieruchomości, na której zostały zamontowane urządzenia przesyłowe będące jego własnością. Posiadanie służebności prowadzące do jej zasiedzenia ma charakter zależnego (ar 336 k.c.). Władanie cudzą nieruchomością w zakresie wyznaczonym treścią służebności przesyłu podlega ocenie w kontekście wykonywania go w dobrej lub złej wierze, od czego uzależniony jest czas wymagany do uznania, czy doszło do zasiedzenia zgodnie z art. 172 § 1 i 2 k.c.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 2025 r., I CSK 2342/24

Na zasadzie swobody umów strony zawarły umowę nienazwaną, najbardziej zbliżoną w swej istocie do umowy pożyczki. W związku z tym, że zasada swobody umów pozwala stronom zawierać umowy, które nie dają się przyporządkować jakiemukolwiek typowi ustawowemu, do umów takich stosuje się bezpośrednio normy dotyczące umów w ogólności oraz w drodze analogia legis przepisy dotyczące tych umów nazwanych, do których umowy nienazwane są najbardziej zbliżone swym charakterem prawnym.

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2025 r., III CZP 37/24

W razie dochodzenia od banku zwrotu świadczenia spełnionego na podstawie umowy kredytu, która okazała się niewiążąca, bankowi nie przysługuje prawo zatrzymania na podstawie art. 496 w związku z art. 497 k.c.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2025 r., I CSK 1450/24

Objęcie nieruchomości (jej części) w posiadanie za zgodą właściciela, chociażby była ona jedynie dorozumiana, a następnie posiadanie nieruchomości w zakresie przez właściciela określonym lub tolerowanym, świadczy z reguły o posiadaniu zależnym. Ustalenie in concreto istnienia i treści zamiaru władania rzeczą dla siebie, z wszystkimi odcieniami woli, wymaga uwzględnienia nie tylko zewnętrznych, zamanifestowanych przejawów posiadania, lecz również dalszych faktów, chociażby takich jak wypowiedzi posiadacza wobec otoczenia czy wystąpienia wobec organów. Konieczne jest, by posiadanie, które ma doprowadzić do zasiedzenia, było jawne. Władać bowiem jak właściciel można jedynie przez podejmowanie czynności widocznych dla otoczenia.

Uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2025 r., III CZP 6/24

1.    Żądanie zmiany oznaczenia płci w akcie urodzenia podlega rozpoznaniu przez sąd w postępowaniu nieprocesowym przy zastosowaniu w drodze analogii art. 36 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego.

2.    Zmiana oznaczenia płci w akcie urodzenia może nastąpić wyłącznie na wniosek osoby, której dotyczy ten akt.

3.    Oprócz wnioskodawcy uczestnikiem postępowania może być tylko jego małżonek (art. 510 k.p.c.). 

4.    Postanowienie uwzględniające wniosek wywołuje skutki od chwili uprawomocnienia się.

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2025 r., III CZP 126/22

Umowa o kredyt bankowy (art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1646) jest umową wzajemną w rozumieniu art. 487 § 2 k.c.

Sprawy z zakresu prawa karnego

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2025 r., IV KO 40/25

Sam fakt współpracy Policji i Straży Miejskiej z władzą sądowniczą na podstawie stosownych regulacji nie świadczy o zagrożeniu dla bezstronności orzekającego w sprawie przeciwko komendantowi tych służb. Jeśli natomiast in concreto powstałaby uzasadniona wątpliwość co do bezstronności sędziego w danej sprawie, jego wyłączenie przewidują przepisy inne niż art. 37 k.p.k.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2025 r., I KK 312/24

Zgodnie z treścią art. 415 § 1 zdanie drugie k.p.k. obowiązku naprawienia szkody za doznaną krzywdę nie orzeka się, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono. Przepis ten wprowadza zakaz rozstrzygania w różnych postępowaniach o tym samym roszczeniu, a co za tym idzie kumulowania tytułów egzekucyjnych wynikających z różnych orzeczeń. Jeżeli zatem o roszczeniu wynikającym z popełnienia przestępstwa prawomocnie orzeczono, to nie jest możliwe (niejako ponowne) orzekanie o obowiązku naprawienia szkody, i to niezależnie od tego, czy zasądzone w postępowaniu cywilnym roszczenie zostało wyegzekwowane.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2025 r., III KK 179/25

O ile pokrzywdzona odepchnęła psa oskarżonego, by zapobiec eskalacji agresji u psów, o tyle działanie oskarżonego nie miało żadnego racjonalnego wyjaśnienia i było jedynie odwetem za odepchnięcie jego psa. W istocie to właśnie kopnięcie psa pokrzywdzonej powinno być traktowane jako rozpoczęcie bezprawnego ataku ze strony oskarżonego. Natomiast działania pokrzywdzonej nie były przecież irracjonalne, były uprawnione i zostały podjęte w następstwie zaatakowania jej psa przez oskarżonego.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2025 r., II KK 257/24

Brak pouczenia świadka o treści art. 183 § 1 k.p.k. prowadzi do jego bezkarności za złożenie fałszywych zeznań (zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy) w wypadku, gdy złoży takie zeznania wyłącznie w trakcie udzielania odpowiedzi na pytanie. Zaniechanie takiego pouczenia przed fazą swobodnej wypowiedzi świadka, w trakcie której złoży fałszywe zeznania, nie skutkuje bezkarnością takiego zachowania.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2025 r., III KK 640/24

Ocena co do realizacji znamienia ruchu lądowego wymaga niejednokrotnie przeprowadzenia wnikliwej, indywidualnej analizy realiów występujących w konkretnej sprawie.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2025 r., I KK 72/25

W odniesieniu do pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę w ruchu lądowym, jeżeli orzeczenie przepadku pojazdu jest niemożliwe ze względów prawnych (brak po stronie sprawcy wyłącznego prawa własności, względnie przeniesienie prawa własności po dacie czynu a przed datą wyrokowania w sprawie, poprzez jego zbycie lub darowanie) lub też jest niecelowe ze względów faktycznych (ukrycie pojazdu) – wówczas orzeka się przepadek równowartości pojazdu mechanicznego. Należy w tym miejscu nadmienić, że jeżeli ustawa tego nie przewiduje, nie można orzec przepadku przedmiotu niebędącego własnością sprawcy, co w sposób oczywisty wynika z ochrony prawa własności osób trzecich.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2025 r., I KK 38/25

Artykuł 288 § 1 k.k. chroni nienaruszalność oraz zdolność do użytkowania rzeczy cudzych, do których określonemu podmiotowi przysługuje prawo własności, bądź który jest posiadaczem tych rzeczy, albo przysługują mu inne uprawnienia do rzeczy, wynikające z praw rzeczowych lub obligacyjnych. Sprawca tego przestępstwa narusza bezpośrednio zarówno dobro prawne właściciela rzeczy, jak i dobro prawne posiadacza rzeczy w dobrej wierze. Przepis art. 288 § 1 k.k. chroni więc także posiadanie, będące atrybutem własności, które może być faktycznie przekazywane innemu podmiotowi, na przykład użytkownikowi, dzierżawcy, najemcy czy prawnemu posiadaczowi rzeczy. Dlatego osobą uprawnioną do złożenia wniosku o ściganie, o którym mowa w art. 288 § 4 k.k., jest nie tylko właściciel rzeczy, lecz także każda inna osoba, której przysługuje inne prawo rzeczowe lub prawo obligacyjne do rzeczy.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2025 r., IV KK 146/24

Szkoda w postaci utraconych korzyści ma zawsze charakter hipotetyczny, jednak uwzględnienie roszczenia z tego tytułu jest dopuszczalne, gdy zainteresowany udowodni wysoki stopień prawdopodobieństwa, że uzyskałby określone korzyści, a przyczyną ich nieosiągnięcia jest zdarzenie wywołujące szkodę.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 2025 r., I KK 500/24

Wprawdzie występek z art. 207 § 1 k.k. jest przestępstwem trwałym, ale nie sposób uznać, w sytuacji, gdy nie została przyjęta konstrukcja z art. 12 § 1 k.k., że odbywanie przez określony, dłuższy czas kary pozbawienia wolności nie stanowi przeszkody do przyjęcia, że znęcanie się może stanowić jeden czyn zabroniony, a więc i jedno przestępstwo. Jakkolwiek przestępstwo określone w art. 207 § 1 k.k. ma charakter trwały, bowiem sprawca swym zachowaniem wywołuje bezprawny stan i utrzymuje go przez dłuższy czas, to nie oznacza to możliwości włączenia do okresu znęcania się nad pokrzywdzonymi tych odcinków czasowych, w których sprawca przebywał w jednostkach penitencjarnych.

Sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2025 r., I PSKP 3/25

Stosując art. 45 § 1 k.p. w związku z art. 42 § 1 k.p., sąd może przywrócić pracownika do pracy na poprzednich warunkach, zobowiązując pracodawcę do zatrudnienia pracownika na takim samym stanowisku, jakie zajmował poprzednio, i za wynagrodzeniem zgodnym z obowiązującym u tego pracodawcy przed dniem wypowiedzenia regulaminem lub taryfikatorem wynagrodzeń.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 2025 r., III PZP 7/24

Funkcjonariusz służby więziennej, wnosząc pozew do sądu pracy w sprawach dotyczących uposażenia na podstawie art. 220 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1683), nie korzysta z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych przewidzianego w art. 96 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 959 ze zm.).

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 2025 r., II USK 197/24

„Wyzerowanie lat służby” (art. 15c ust. 1 pkt 1 ustawy 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin) jest środkiem proporcjonalnym w stosunku do funkcjonariuszy, których lata służby przypadały przed zmianami zapoczątkowanymi w 1989 r.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2025 r., II USK 168/24

Ważność umowy oraz ocena, czy została zawarta umowa o pracę, zależą od rozważenia okoliczności konkretnej sprawy w zakresie między innymi celów, do jakich zmierzają strony zawieranej umowy (czy umowa nie zmierza do obejścia prawa bądź czy nie jest czynnością prawną pozorną), oraz zachowania elementów konstrukcyjnych właściwych dla stosunku pracy, a w szczególności cechy szeroko rozumianego podporządkowania pracownika w procesie świadczenia pracy. Sąd pracy nie ma potrzeby ustalania istnienia ekonomicznego i organizacyjnego uzasadnienia zatrudnienia pracownika w sytuacji, gdy ustalił, że praca była świadczona w warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2025 r., III PSKP 44/24

Domaganie się przywrócenia do pracy może w szczególnych sytuacjach faktycznych pozostawać w sprzeczności ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem takiej szczególnej ochrony prawnej. Z całokształtu okoliczności faktycznych, a w szczególności oceny przyczyn wypowiedzenia umowy i braku związku z pełnioną funkcją związkową, może zatem wynikać dopuszczalność oddalenia roszczenia o przywrócenie do pracy w oparciu o art. 8 k.p. w związku z art. 4771 k.p.c. i zasądzenie w to miejsce odszkodowania.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2025 r., III USK 88/24

Istotą stosowania art. 8 ust. 2a u.s.u.s. jest umowa zawierana przez pracownika z pracodawcą (lub z osobą trzecią), czego nie zmienia to, że pracownik występuje jako przedsiębiorca (samozatrudniony). Wykonywanie działalności gospodarczej wymaga bowiem zawarcia indywidualnej umowy przez prowadzącego działalność gospodarczą i dopiero ta umowa, a nie sama działalność, określa treść zobowiązania.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2025 r., III PZP 5/24

Nauczycielowi zawieszonemu w obowiązkach w związku z trwającym postępowaniem dyscyplinarnym w przypadku wydania wobec niego prawomocnego orzeczenia uniewinniającego wypłaca się dodatek motywacyjny i dodatek za wysługę lat, do których nauczyciel nabył prawo jeszcze przed okresem zawieszenia i które były elementem składowym jego wynagrodzenia – na podstawie art. 85u ust. 2 i ust. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 986 ze zm.).

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2025 r., III USK 326/23

Obowiązek alimentacyjny z art. 60 k.r.o. jest ograniczony czasowo i ten aspekt ma przede wszystkim istotne znaczenie. Tym samym, gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa oraz z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni (art. 60 § 3 k.r.o.). Wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu (k.r.o.) wyłącza prawo do renty rodzinnej małżonki rozwiedzionej. Nieuzyskanie z mocy wyroku sądowego przedłużenia terminu pięcioletniego, o którym mowa w art. 60 § 3 zdanie drugie k.r.o., powoduje wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego rozwiedzionego małżonka, co oznacza niespełnienie jednego z warunków niezbędnych do przyznania renty rodzinnej, polegającego na posiadaniu prawa do alimentów ustalonego wyrokiem sądowym lub ugodą sądową w dniu śmierci byłego męża (art. 70 ust. 3 u.e.r.f.u.s.). W konsekwencji wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego (k.r.o.) pociąga za sobą wszelkie skutki, jakie prawo wiąże z dobrodziejstwem alimentacji.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2025 r., III UZP 2/24

Przepisy działu IV rozdziału 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2561 ze zm.) kompleksowo i autonomicznie kształtują zagadnienie opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne, regulując: ich wysokość (art. 79–80 u.ś.o.z.), podstawę ich wymiaru (art. 81 u.ś.o.z.), zbieg tytułów (art. 82 u.ś.o.z.), obniżenie wysokości składki (art. 83 u.ś.o.z.), podmioty zobowiązane do pobierania i opłacania składek, wraz ze wskazaniem podmiotu finansującego składki danego ubezpieczonego (art. 84–86 u.ś.o.z.), zasady opłacania składek (art. 87–87a u.ś.o.z.), koszty poboru i ewidencjonowania składek na ubezpieczenie zdrowotne (art. 88 u.ś.o.z.), odsetki za zwłokę (art. 89 u.ś.o.z.), kontrolę wykonywania obowiązków przez płatników (art. 90 u.ś.o.z.), przekazywanie właściwym ministrom informacji o wysokości składek (art. 91 u.ś.o.z.), dochodzenie roszczeń z tytułu nieopłaconych składek (art. 93 u.ś.o.z.), oraz zwrot nienależnie opłaconych składek (art. 94 u.ś.o.z.). W sytuacji równoczesnego pobierania przez ubezpieczonego renty rodzinnej i renty socjalnej oba świadczenia – jako samoistne tytuły ubezpieczenia zdrowotnego – powinny być obciążone składką na ubezpieczenie zdrowotne stosownie do przepisów art. 82 ust. 6 i 7 u.ś.o.z. w związku z art. 86 ust. 1 i 2 u.ś.o.z. Skoro ani renta rodzinna, ani renta socjalna nie zostały wskazane w katalogu art. 86 ust. 1 u.ś.o.z., do którego odnosi się przepis art. 86 ust. 2 u.ś.o.z., to w sytuacji pobierania przez ubezpieczonego zarówno renty rodzinnej, jak i renty socjalnej właściwy organ rentowy odrębnie oblicza, pobiera i odprowadza składkę od każdego z tych świadczeń.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2025 r., II PSK 120/24

Artykuł 411 k.p. nie ma zastosowania dopiero wtedy, gdy dochodzi do faktycznego i prawnego unicestwienia pracodawcy. W takiej sytuacji nie istniałby przecież podmiot mogący rozwiązać z pracownikami stosunki pracy. Dlatego też powołany przepis nie posługuje się terminem „zlikwidowania” pracodawcy, lecz zwrotem „likwidacja”, i ma zastosowanie już w momencie zarządzenia owej likwidacji, chyba że decyzja taka jest nieważna lub pozorna.

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2025 r., III PZP 3/24

Praca wykonywana przez nauczyciela ponad normy czasu pracy z art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 986 ze zm.) jest pracą w godzinach nadliczbowych w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy.

Bibliografia

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2025 r., I CSK 3931/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2025 r., IV KO 40/25.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2025 r., I CSK 572/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2025 r., I CSK 1351/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2025 r., I CSK 3339/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2025 r., I CSK 1178/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2025 r., I CSK 611/25.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2025 r., I CSK 241/25.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2025 r., I CSK 1321/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2025 r., I CSK 3040/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2025 r., I CSK 2731/23.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2025 r. I CSK 3434/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2025 r., I CSK 3331/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 2025 r., II USK 197/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2025 r., I CSK 727/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2025 r., I CSK 855/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2025 r., I CSK 562/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2025 r., I KK 38/25.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2025 r., I CSK 1867/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2025 r., I CSK 3778/23.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2025 r., I CSK 1660/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2025 r., I CSK 3869/23.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2025 r., I CSK 3171/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2025 r., I CSK 11/25.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2025 r., II USK 168/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 2025 r., I CSK 2407/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 2025 r., III CZ 277/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2025 r., I CSK 2700/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2025 r., I CSK 3113/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2025 r., III USK 88/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2025 r., I CSK 3170/23.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2025 r., I CSK 3416/23.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2025 r., I CNP 124/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2025 r., II CSKP 4/23.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2025 r., II CSKP 149/25.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2025 r., III USK 326/23.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 2025 r., I CSK 2395/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 2025 r., I CSK 2342/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2025 r., II PSK 120/24.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2025 r., I CSK 1450/24.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 2025 r., III PZP 7/24.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2025 r., III CZP 48/24.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2025 r., III CZP 50/24.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2025 r., III CZP 51/24.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2025 r., III CZP 46/23.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2025 r., III PZP 5/24.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2025 r., III UZP 2/24.

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2025 r., III CZP 40/24.

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2025 r., III CZP 22/24.

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2025 r., III CZP 39/23.

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2025 r., III CZP 9/24.

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2025 r., III CZP 67/23.

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2025 r., III CZP 41/24.

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2025 r., III CZP 37/24.

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2025 r., III CZP 126/22.

Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2025 r., III PZP 3/24.

Uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2025 r., III CZP 6/24.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2025 r., I KK 312/24.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2025 r., III KK 179/25.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2025 r., I PSKP 3/25.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2025 r., II KK 257/24.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2025 r., III KK 640/24.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2025 r., I KK 72/25.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2025 r., II CSKP 510/22.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2025 r., III PSKP 44/24.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2025 r., IV KK 146/24.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 2025 r., I KK 500/24.

Kacper Milkowski

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

ORCID: 0000–0003–4367–0365