Szanowni Państwo,
mam przyjemność zaprezentować kolejny numer kwartalnika „Radca Prawny. Zeszyty Naukowe”. Zgodnie z zapowiedziami ten numer jest już po części numerem tematycznym, ukierunkowanym na kwestie prawa karnego. Od momentu, gdy radcowie prawni mogą reprezentować oskarżonych i pokrzywdzonych, kwestie karne znajdują się w obszarze naszej zawodowej aktywności. Mam więc nadzieję, że opublikowane artykuły znajdą Państwa zainteresowanie oraz będą pomocne w pracy.
Bieżący, dwudziesty pierwszy numer kwartalnika obejmuje osiem artykułów oraz przegląd orzecznictwa. W publikacji „Przymus adwokacki w sprawie, w której stroną jest adwokat albo radca prawny – czy przyjęta nowelizacja rozwiąże problem?” prof. Krzysztof Woźniewski prezentuje zagadnienie dotyczące przymusu adwokacko-radcowskiego po nowelizacji Kodeksu postępowania karnego. Dostrzeżony problem dotyczy zasadności zniesienia obowiązku korzystania z pomocy pełnomocnika przez osoby, którym taki właśnie status w świetle prawa przysługuje, a same znalazły się w sytuacji stron procesowych. Dokonując wszechstronnej analizy, Autor dochodzi do wniosku, że z formalnego punktu widzenia dopuszczalne jest zniesienie wymogu przymusu adwokackiego w powyższej sytuacji. Jakkolwiek zauważa on również ujemne skutki takiego rozwiązania.
Kolejny artykuł – „Obrona obligatoryjna w polskim procesie karnym – zagadnienia wybrane”, przygotowany przez prof. dra hab. Kazimierza Zgryzka, dotyczy jednej z ważniejszych instytucji procesu karnego, a mianowicie obrony obligatoryjnej. Autor wyjaśnia znaczenie prawa do obrony, przesłanki wyznaczenia obrońcy w procesie karnym, przedstawia także propozycje zmian przepisów.
Granice obrony koniecznej stanowią kanwę artykułu przygotowanego przez prof. Bartosza Nowakowskiego. W opracowaniu „Trudności na płaszczyźnie aplikacji przepisów dotyczących granic obrony koniecznej w kontekście prawa do posiadania broni” Autor analizuje przepisy dotyczące obrony koniecznej z użyciem broni palnej. To zagadnienie nabiera szczególnego znaczenia w obecnej sytuacji międzynarodowej. Pomimo tego, że dostęp do broni palnej jest reglamentowany, to coraz większa liczba osób jest uprawniona do jej posiadania. Wymusza to na ustawodawcy uszczegółowienie zasad przygotowania do uzyskania uprawnień oraz weryfikacji zasad użycia broni. W tym kontekście poruszane zagadnienia dotyczące powiązań między posiadaniem broni w różnych celach a użyciem jej w sytuacji zamachu na własne czy cudze życie, jest zagadnieniem aktualnym i ważnym.
Artykuł dr hab. Moniki Kotowskiej dotyczy zagadnień praw nieletnich. W publikacji „Sytuacja prawna nieletnich matek umieszczonych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych lub zakładach poprawczych – wybrane problemy” Autorka porusza trudne kwestie życiowe kobiet poniżej 18. roku życia, które zostają matkami. Nowe obowiązki, jakie spadają na osobę nie zawsze przygotowaną do samodzielnego życia, rodzi wiele problemów nie tylko natury faktycznej, ale również prawnej. Autorka wskazuje w artykule rolę państwa w realizacji zadań wychowawczych.
Dr hab. Bogusław Sołtys w artykule pt. „Działalność prawnicza w świetle ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców” podejmuje wyzwanie związane z analizą działalności prawniczej, w tym radców prawnych wykonujących zawód zaufania publicznego, na tle przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej. Autor dostrzega zagrożenia krzyżowania się zakresów wykonywania prawniczej działalności regulowanej i wolnej. Po szczegółowej analizie uznaje, że kwestia ta wymaga interwencji ustawodawcy. Publikacja dr. hab. Bogusława Sołtysa wpisuje się w szeroką dyskusję o zawodach prawniczych, dając asumpt do dalszych rozważań na temat prezentowanej problematyki.
Z kolei dr Marcin Kazimierczuk przedstawia zagadnienie dopuszczalnych ograniczeń wolności obywateli w przypadku wprowadzenia stanu wyjątkowego. Publikacja pt. „Limitacja konstytucyjnych praw człowieka podczas stanu wyjątkowego” wprowadza czytelnika w kwestie stanów nadzwyczajnych i związanych z nimi utrudnieniami dnia codziennego. Każda nadzwyczajna sytuacja może bowiem doprowadzić ze swej natury do ograniczenia praw obywatela. Jednak ograniczenie to musi być zgodne z obowiązującymi przepisami oraz Konstytucją. Autor słusznie zauważa, że Polski ustawodawca przewiduje niezwykle restrykcyjny model reżimu stanu wyjątkowego w zakresie korzystania z konstytucyjnie zagwarantowanych wolności i praw człowieka i obywatela. W tym zakresie więc szczególnego znaczenia nabiera określenie granic dopuszczalnego ograniczenia praw obywatelskich w sytuacjach nadzwyczajnych.
W artykule pt. „Kopiowanie dokumentu publicznego w świetle systemu bezpieczeństwa dokumentów publicznych i ochrony danych osobowych” autorstwa dr. Maksymiliana Ślusarczyka, radcy prawnego Przemysława Majewskiego oraz Jakuba Majewskiego, poruszono kwestie przetwarzania danych osobowych. Zagadnienie to jest ciągle aktualne w sytuacji, gdy powiększa się liczba sposobów na korzystanie i naruszenie naszych danych osobowych. Dlatego też konieczne jest, jak słusznie wskazują Autorzy, precyzyjne określenie podstaw prawnych przetwarzania danych osobowych, ale także profesjonalne wytyczenie na podstawie regulacji prawnych i okoliczności faktycznych celów i granic ich przetwarzania.
Artykuł autorstwa prof. Paoli Sechi stanowi kontynuację prezentowanych już w poprzednim numerze zagadnień dotyczących włoskiego prawa penitencjarnego.
Na koniec chciałbym podziękować prof. Jarosławowi Zagrodnikowi za nieoceniony wkład w przygotowanie tego numeru kwartalnika.
Jakub Zięty
przewodniczący kolegium redakcyjnego – redaktor naczelny
wersja PDF numeru Kwartalnika (kliknij aby pobrać wersję PDF)
