Analiza najważniejszych zmian w sądowym postępowaniu egzekucyjnym obowiązujących od 1 stycznia 2019 r.

ORCID ID: 0000–0002–1533–0649

The analysis of the most significant changes in the court enforcement proceedings in force as of January 1, 2019

On January 1, 2019 the amendment to the regulations on the court enforcement proceedings entered into force. The most important changes include, amongst others, an expansion of the responsibilities of the court enforcement officer, who has been obliged to register, by means of any recording device, the enforcement activities conducted outside the court enforcement office; a change in the competent jurisdiction of the court examining the complaint, as well as the obligation to submit a complaint on an official form and to deliver these forms to the parties to the proceedings by the court enforcement officers. However, the most controversial change is the introduction of the option for the court to charge the court enforcement officer with the costs of the proceedings resulting from the complaint.

For a relatively long time, numerous changes in the regulations made by the legislator on the court enforcement proceedings have been observed. It must be noted that during the legislative proceedings, provisions appeared which corrected, amended, clarified or retracted previously adopted solutions. However, these changes have significantly transformed, and still transform, the entirety of the court enforcement proceedings.

Keywords: the liability of a court enforcement officer, complaint against a court enforcement officer’s actions, official form, charging the court enforcement officer with the costs of the proceedings resulting from the complaint

Słowa kluczowe: odpowiedzialność komornika, skarga na czynności komornika, formularz urzędowy, obciążenie komornika kosztami skargi

1. Wstęp

Z dniem 1 stycznia 2019 r. straciła moc ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1309). W miejsce dotychczasowej ustawy weszła w życie ustawa z 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. z 2018 r., poz. 771) oraz ustawa z 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych^[1]. Powodem uchwalenia nowej ustawy o komornikach sądowych były liczne nowelizacje tejże ustawy oraz jej brak spójności z innymi aktami prawnymi, a w szczególności z Kodeksem postępowania cywilnego^[2]. Celem nowelizacji jest podniesienie skuteczności egzekucji sądowej oraz przywrócenie zaufania publicznego do zawodu komornika jako funkcjonariusza publicznego. Nowe regulacje prawne wzmacniają także nadzór administracyjny prezesa sądu rejonowego nad komornikiem sądowym oraz pogłębiają uprawnienia organów państwowych nad działalnością samorządu komorniczego.

Ustawodawca poprzez przyjęte rozwiązania wprowadzone z dniem 1 stycznia 2019 r. istotnie ograniczył czynności, jakie mogą podejmować aplikant i asesor w oparciu o udzielone przez komornika uprzednio upoważnienie.

Nowelizacja sądowego postępowania egzekucyjnego wprowadza wiele istotnych zmian w innych aktach prawnych, w tym w najważniejszym dla sądowego postępowania egzekucyjnego akcie prawnym z 17 listopada 1964 r. – Kodeksie postępowania cywilnego^[3]. Najważniejsze zmiany dotyczą skargi na czynności komornika, egzekucji z ruchomości i nieruchomości, poszukiwania majątku dłużnika, a także kwestii zawieszenia postępowania egzekucyjnego oraz jego umorzenia.

Dla prawidłowego zobrazowania charakteru zmian w zakresie egzekucji potrzebne jest ponadto poddanie analizie ustawy o kosztach komorniczych^[4], która ma na celu wskazanie klarownych zasad finansowania egzekucji sądowej, a także ma motywować dłużników do dobrowolnej spłaty zobowiązań orzeczonych tytułami sądowymi, zaopatrzonych w klauzule wykonalności.

2. Zmiany w przepisach o skardze na czynności komornika

Według uprzednio obowiązujących norm przepis art. 767 § 1 k.p.c. stanowił, że na czynności komornika przysługiwała skarga do sądu rejonowego, jeżeli ustawa nie stanowiła inaczej, a także że skargę rozpoznawał sąd, który byłby właściwy według zasad ogólnych. Ustawodawca w poprzednio obowiązującym akcie prawnym oparł się na zasadzie właściwości miejscowej ogólnej sądu, w którego okręgu toczyła się egzekucja, pomimo wyboru komornika przez wierzyciela^[5]. Przepis ten był mało precyzyjny, ponieważ nie wskazywał dokładnie, który sąd jest właściwy do rozpoznania wniesionej skargi. Rozwiązań tego problemu szukano w przepisie art. 758 d.k.p.c., który stanowił, że sprawy egzekucyjne należą do właściwości sądów rejonowych i działających przy tych sądach komorników. Należy podkreślić, że sądy rejonowe w postępowaniu egzekucyjnym odgrywały i odgrywają rolę szczególną, gdyż są organem egzekucyjnym, a zarazem pełnią funkcję nadzorczą nad działalnością komornika sądowego. Natomiast prezes sądu rejonowego wykonuje nadzór administracyjny nad komornikami oraz nadzoruje formalną poprawność ich działalności^[6]. Prezes sądu rejonowego osobiście, przez wyznaczonego sędziego i przy pomocy księgowego, poprzez jednokrotną kontrolę w ciągu roku sprawuje nadzór nad prawidłowością prowadzenia biurowości i rachunkowości, rzetelnością prowadzonych postępowań egzekucyjnych i nad godnością sprawowanego urzędu przez komornika, a także nad prawidłowością rozpoznawania skarg i zażaleń niemieszczących się w trybie art. 767 k.p.c. Jednak pojęcie nadzoru, o którym była mowa w przepisie art. 758 d.k.p.c., to środek o charakterze represyjnym i dyscyplinującym.

Rozwiązań, który sąd jest właściwy do rozpoznania skargi zgodnie z przepisem art. 767 § 1 d.k.p.c., szukano również w przepisie art. 759 § 1 i § 2 d.k.p.c., który stanowił, że czynności egzekucyjne były wykonywane przez komorników z wyjątkiem czynności zastrzeżonych dla sądów. Sąd mógł z urzędu wydawać komornikowi zarządzenia zmierzające do zapewnienia należytego wykonania egzekucji oraz usunąć spostrzeżone uchybienia. Nadzór, który pojawił się w cytowanym przepisie, był nadzorem realizowanym za pomocą środków zaskarżenia przewidzianych w przepisie art. 767 k.p.c. oraz nadzorem nad czynnościami egzekucyjnymi pozostającymi w sprzeczności z prawem. Nadzór przewidziany w przepisie art. 759 d.k.p.c. dotyczył nie tylko strony formalnej, lecz także merytorycznej. Sąd zgodnie z przepisem art. 759 d.k.p.c. miał nadzór o charakterze prewencyjnym i represyjnym. Działał prewencyjnie, gdy wydawał komornikowi zarządzenia zmierzające do zapewnienia należnego wykonania np. egzekucji z nieruchomości (art. 972 k.p.c.). A przyznane sądowi uprawnienia represyjne umożliwiały usunięcie spostrzeżonych uchybień^[7]. Przepis art. 759 § 2 d.k.p.c. określał rzeczową właściwość sądu do sprawowania z urzędu nadzoru nad czynnościami komornika i nie był ten nadzór niczym ograniczony. Sąd podejmował działania z urzędu, niezależnie od inicjatywy stron i uczestników postępowania^[8]. Jednak nie mógł przekraczać granic, działając na podstawie przepisu art. 759 d.k.p.c. Jednocześnie sąd nie mógł zastępować stron postępowania egzekucyjnego w zgłaszaniu wniosków, uchylać dokonanych czynności o charakterze wykonawczym, a także nie mógł uchylać i zmieniać prawomocnych postanowień komornika. Przepisy art. 758 i 759 d.k.p.c. dotyczące wykorzystania nadzoru sądowego nie były jednolite w odniesieniu do art. 767 d.k.p.c., gdyż nie można pomijać wartości skargi na czynności komornika jako uniwersalnego środka zaskarżenia wad postępowania egzekucyjnego i unikania powstawania uchybień w postępowaniach.

Dotychczas uznawano, że sąd rejonowy, przy którym działał komornik, był uprawniony do rozpoznania skargi na czynności komornika. A w sytuacji, kiedy rewir komornika obejmował okręgi kilku sądów rejonowych, wierzyciel mógł wybrać komornika do prowadzenia postępowania egzekucyjnego i w praktyce uznawano, że skargę z przepisu art. 767 d.k.p.c. wnosiło się do sądu rejonowego, przy którym działał komornik.

Nowelizacja z 1 stycznia 2019 r. wprowadziła przepis art. 261 pkt 7 ustawy o komornikach sądowych^[9], nadając przepisowi art. 767 k.p.c. nowe znaczenie. Zastosowane przez ustawodawcę zmiany polegają na:

1) jednolitej właściwości sądu rozpoznającego skargę,

2) fakultatywnym złożeniu skargi na urzędowym formularzu,

3) obligatoryjnym doręczeniu przez komornika formularza skargi dłużnikowi przy pierwszej czynności egzekucyjnej oraz uczestnikom postępowania egzekucyjnego podczas czynności dokonywanej poza kancelarią, chyba że czynność ta podlega zaskarżeniu skargą w formie ustnej,

4) możliwości obciążenia komornika kosztami postępowania skargowego przez sąd rozpoznający skargę na czynności komornika^[10].

Nowelizacja nie objęła zgłaszanych wcześniej w literaturze sugestii dotyczących ograniczenia nieuzasadnionego korzystania z instytucji skargi na czynności komornika oraz nie zastosowano sankcji za to nadużycie. Ograniczenie nadużycia instytucji skargi na czynności komornika mogłoby nastąpić tylko i wyłącznie poprzez ograniczenie przedmiotowej dopuszczalności wniesienia tego środka zaskarżenia. W tej sytuacji ustawodawca musiałby określić zakres czynności komornika, które podlegają zaskarżeniu skargą^[11].

W nowym brzmieniu przepis art. 767 § 1 zd. 3 k.p.c. wskazuje, że skargę na czynności komornika rozpoznaje sąd właściwy ze względu na siedzibę kancelarii komornika. Zatem w nowym stanie prawnym ustawodawca przyjął zasadę, że skargę zawsze rozpoznaje sąd właściwy ze względu na siedzibę kancelarii komornika, niezależnie od tego, czy komornik prowadzi sprawę w ramach swojego rewiru czy też na podstawie dokonanego przez wierzyciela wyboru^[12]. Należy zauważyć, że sąd właściwy ze względu na siedzibę kancelarii komornika nie musi być równoważny z sądem, przy którym działa komornik. Przyjęte w nowelizacji rozwiązanie nie budzi zastrzeżeń.

Odmienne zdanie prezentuje I. Kunicki, który uważa zmianę dotyczącą właściwości sądu do rozpoznania skargi na czynności komornika w sytuacji wyboru komornika za wątpliwą, ponieważ zmiana ta utrudnia dłużnikowi obronę jego praw w prowadzonym postępowaniu egzekucyjnym, a w sytuacji gdy wierzyciel dokona wyboru komornika z innego okręgu sądu apelacyjnego, np. oddalonego od miejsca zamieszkania dłużnika o 300, 400 km, będzie się to wiązało z dodatkowymi kosztami dla niego^[13].

Nowelizacja usunęła w przepisie art. 767 § 1 zdanie 4 d.k.p.c., które mówiło, że jeżeli do prowadzenia egzekucji został wybrany komornik poza właściwością ogólną, skargę rozpoznaje sąd, który byłby właściwy według zasad ogólnych. Ustawodawca usunął wątpliwości po pierwsze w związku z określeniem sądu właściwego do rozpoznania skargi na czynności komornika, a po drugie co do dualizmu sądu w przypadku zastosowania art. 759 d.k.p.c. oraz innego sądu. W ten sposób ustawodawca uniknął problemu z dostępem do akt egzekucyjnych, jak i obawy przed odmiennymi rozstrzygnięciami obu sądów. Nowelizacja wprowadziła ścisłą współpracę pomiędzy prezesem sądu i sądem sprawującym nadzór judykacyjny, usprawniając przepływ informacji pomiędzy tymi podmiotami, a także umożliwiła im natychmiastowe reagowanie na stwierdzone naruszenia prawa^[14].

W uzasadnieniu do projektu ustawy wskazano, że zmiana właściwości sądu w postępowaniu prowadzonym na podstawie skargi na czynności komornika jest kontynuacją koncepcji nadzoru nad komornikiem pomiędzy prezesem sądu a sądem sprawującym nadzór judykacyjny, co umożliwia przyspieszony przepływ informacji między podmiotami, szybkie reagowanie na naruszenia prawa, większą znajomość sądu o praktyce i uchybieniach danego komornika. Natomiast wprowadzone nowelizacją ograniczenie wyboru komornika do obszaru apelacji oraz ograniczenie przyjmowania spraw z wyboru wierzyciela odciąża sądy od znacznej liczby prowadzonych spraw egzekucyjnych. Jednocześnie obowiązującą od 8 września 2019 r. zasadą wnoszenia skarg na czynności do komornika sądowego zmniejszono bezpośredni dostęp dłużnika do sądu^[15].

Nowelizacja przepisu art. 767 k.p.c. uwzględnia także zmiany zawarte w art. 269 k.p.c. i jest bardzo dobrze połączona ze zmianą ustawy z 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych^[16]. Ustawodawca stworzył nowy model rozpoznawania spraw egzekucyjnych przez sądy rejonowe, w których Minister Sprawiedliwości utworzył bądź utworzy wyspecjalizowane wydziały egzekucyjne. Wydziały te mają uprawnienia do przekazywania spraw egzekucyjnych należących do właściwości sądu rejonowego, w którym nie utworzono wydziału egzekucyjnego, innemu sądowi, w którym wydział ten utworzono. Zgodnie z powyższym sądem właściwym do rozpoznania skargi na czynności komornika ze względu na siedzibę komornika jest sąd, przy którym działa dany komornik. Zasięg terytorialny wydziałów egzekucyjnych w niektórych sądach rejonowych będzie obejmował obszar kilku sądów rejonowych i działających przy nich komorników. W tym miejscu należy wskazać przepis art. 297 pkt 1 ustawy o komornikach sądowych (dalej u.k.s.), który stanowi, że w przypadku przekazania jednemu sądowi rejonowemu rozpoznania spraw egzekucyjnych z obszaru właściwości lub części właściwości innych sądów rejonowych wszczęte i niezakończone postępowania toczące się przed sądem rejonowym, w którym nie utworzono wydziału egzekucyjnego, a które należałyby do właściwości wydziałów egzekucyjnych, są nadal prowadzone przez właściwy dotąd sąd rejonowy. W związku z powyższym wszczęte i niezakończone postępowania ze skargi na czynności komornika toczące się w sądzie rejonowym będą nadal prowadzone przez ten sąd^[17].

Wprowadzone na mocy nowelizacji przepisów zmiany mają na celu utworzenie struktury profesjonalnych i wyspecjalizowanych w tematyce egzekucyjnej wydziałów sądów rejonowych na wzór modelu sądów gospodarczych. Wydziały egzekucyjne będą rozpatrywały skargi na czynności komornika, a także sprawowały nadzór w trybie przepisu art. 759 § 2 k.p.c.^[18]

W obecnym stanie prawnym ustawodawca dodał przepis art. 767 § 3¹ k.p.c. umożliwiający złożenie skargi na czynności komornika na urzędowym formularzu, który komornik jest obowiązany doręczyć dłużnikowi, stronom i uczestnikom. Wzór formularza określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 23 listopada 2018 r. w sprawie określania wzoru i sposobu udostępniania urzędowego formularza skargi na czynności komornika, wydane na podstawie delegacji ustawowej wynikającej z przepisu art. 767 § 3¹ k.p.c. Minister określił ustawowe wymogi dla tego pisma – musi ono zawierać pouczenia dotyczące sposobu wypełnienia druku, wniesienia pisma i skutków niedostosowania się do wymagań ustawowych, a także konieczności udostępniania formularza skargi w siedzibach sądów, kancelariach komorniczych oraz internecie z możliwością edytowania druku^[19].

Kontynuując rozważania, nadal istnieje możliwość złożenia skargi na piśmie lub w przypadkach przewidzianych w ustawie ustnie do protokołu (art. 870 i 986 k.p.c.). Jednak ustawodawca ułatwił skarżącym możliwość dokonania tej czynności. Po drugie formularz ma również przyspieszyć postępowanie egzekucyjne^[20]. Zostanie ten cel spełniony w ten sposób, że formularz ułatwi skarżącym prawidłowe sformułowanie skargi, ujęcie wszystkich niezbędnych elementów jej treści, sformułowanie żądania i załączenie wymaganych załączników. W tej sytuacji znacznie zmniejsza się prawdopodobieństwo błędnego sformułowania skargi i potrzeby wzywania do uzupełnienia jej braków formalnych. Złożenie skargi na urzędowym formularzu spowoduje, iż sąd może przystąpić od razu do jej rozpoznania, bez potrzeby podejmowania dodatkowych czynności w postaci wzywania do uzupełnienia braków formalnych^[21].

Niezachowanie przez skarżącego złożenia skargi na formularzu urzędowym nie wywołuje negatywnych skutków prawnych, czyli odrzucenia skargi. To skarżący wybiera, czy składa skargę na formularzu, czy sam formułuje treść skargi. Novum to ma na celu ułatwić stronom realizację swoich praw w postępowaniu egzekucyjnym. W dobie popularności różnego rodzaju formularzy występujących w obrocie cywilnoprawnym, gospodarczym i administracyjnym formularze w postępowaniu egzekucyjnym wypełniają lukę, jaka dotychczas funkcjonowała, i wpisują się w ogólną tendencję. Formularze pism i wniosków popularyzowane są przez różne podmioty, m.in. przez Ministerstwo Cyfryzacji na portalu obywatel.gov.pl czy Ministerstwo Rozwoju na portalu biznes.gov.pl^[22].

Obowiązująca od 1 stycznia 2019 r. nowelizacja przepisów zobowiązała komorników do doręczenia formularzy skargi na czynności komornika. I tak według przepisu art. 767 § 3³ k.p.c. komornik doręcza urzędowy formularz skargi dłużnikowi przy pierwszej czynności egzekucyjnej oraz stronom i uczestnikom obecnym podczas czynności dokonywanej poza kancelarią, chyba że czynność ta podlega zaskarżeniu skargą w formie ustnej. Po pierwsze komornik doręcza formularz skargi dłużnikowi, gdy jest on obecny lub nieobecny, przy dokonaniu pierwszej czynności. Po drugie stronom (także ponownie dłużnikowi) i uczestnikom podczas czynności dokonywanych poza kancelarią. Zastosowanie zasady konieczności doręczania wszystkim uczestnikom postępowania obecnym podczas czynności wykonywanej poza kancelarią urzędowego formularza skargi spowodowało wzrost liczby skarg wnoszonych na czynności komornika i efektem tego jest znaczne spowolnienie egzekucji sądowej. Doktryna uznaje to rozwiązanie za nieracjonalne, naruszające interesy stron postępowania oraz nadmiernie chroniące interesy dłużnika^[23]. Komornik nie może doręczyć formularza skargi tylko i wyłącznie wierzycielowi i dłużnikowi, w sytuacji gdy mamy znaczną liczbę uprawnionych do złożenia skargi na czynności komornika^[24].

W dawnym brzmieniu przepisu art. 767 Kodeksu postępowania cywilnego przepis nie precyzował formy skargi na czynności komornika i dlatego pojawiało się wiele sporów na tym tle. F. Zedler uważał, że skarga na czynności komornika musi być złożona na piśmie. Inny pogląd prezentowali E. Wengerek i J. Jankowski, którzy uważali, że skarga na czynności komornika może być złożona pisemnie lub ustnie, powołując się przy tym na przepis art. 760 § 1 d.k.p.c. stanowiący, że wnioski i oświadczenia w postępowaniu egzekucyjnym składa się na piśmie bądź ustnie do protokołu. Częściowe rozwiązanie przyniosła nowelizacja z 2 lipca 2004 r.^[25], dodając art. 767 § 3 k.p.c., który stanowił, że skarga na czynności komornika powinna spełniać wymagania pisma procesowego.

Od momentu nowelizacji z 10 lipca 2015 r., obowiązującej od 8 września 2016 r., został wprowadzony dualizm we wnoszeniu skarg, gdyż w przypadku postępowań egzekucyjnych wszczętych przed 8 września 2016 r. skargi wnosiło się w dotychczasowym trybie, czyli do sądu, co wynikało z przepisu art. 21 ust. 1, który wprowadzał, że przepisy ustaw zmienianych w art. 2 i art. 3 k.p.c., w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się do postępowań wszczętych po wejściu w życie niniejszej ustawy. Natomiast skargi w sprawach egzekucyjnych wszczętych po 8 września 2016 r. wnosiło się, zgodnie z art. 767 § 5 k.p.c., do komornika sądowego, który dokonał zaskarżonej czynności lub zaniechał jej dokonania, a nie jak wcześniej do sądu. Dotychczasowa zasada została odwrócona. Skargę wnosi strona, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagrożone, w terminie tygodniowym od dnia dokonania czynności; w innych przypadkach – od dnia zawiadomienia o dokonaniu czynności strony lub osoby, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagrożone, a w braku zawiadomienia – od dnia powzięcia wiadomości przez skarżącego o dokonanej czynności^[26].

Dotychczasowy tryb wnoszenia skargi do sądu był niespójny z przepisem art. 767² § 1 k.p.c., który stanowił, że sąd powinien rozpoznać skargę w terminie tygodniowym od dnia jej wpływu do sądu lub uzupełnienia braków formalnych. Podejmowane czynności takie jak przesłanie odpisu skargi komornikowi, sporządzenie uzasadnienia przez komornika i złożenie dokumentów w sądzie powodowały, że zachowanie terminu siedmiodniowego, tj. instrukcyjnego, nie było możliwe.

Ponadto nowelizacja z 1 stycznia 2019 r. wprowadziła znaczącą zmianę dotyczącą aspektów finansowych na etapie wniesienia skargi, a także rozstrzygania o kosztach postępowania skargowego. Wdrażając postulat zwiększenia dostępności skargi na czynności komornika, ustawodawca obniżył opłatę sądową od skargi. W przepisie art. 50 pkt 1 ustawy z 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych^[27] wskazano nową wysokość opłaty, tj. opłaty stałej od skargi na czynności komornika, w kwocie 50 zł (art. 25 ust 1 k.s.c.u.). Zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy o kosztach komorniczych nowe przepisy nie mają zastosowania do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, natomiast mają zastosowanie przepisy dotychczasowe. Ta regulacja intertemporalna oznacza, że niższa opłata od skargi na czynności komornika obowiązywać będzie w sprawach, w których postępowanie egzekucyjne wszczęte zostało dopiero po 1 stycznia 2019 r. Skargi składane w postępowaniach egzekucyjnych będących w toku podlegają opłacie w dotychczasowej wysokości 100 zł. Taka interpretacja jest zbieżna z rezultatem wykładni art. 21 ust. 1 ustawy z 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw w odniesieniu do trybu składania skarg oraz brzmieniem art. 149 ust. 2 k.s.c.u.

Kontrowersyjną zmianą jest wprowadzony przepis art. 767, w którym dodano § 6. Sąd może obciążyć komornika kosztami postępowania wywołanego skargą w przypadku stwierdzenia oczywistego naruszenia prawa przez komornika. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie stronom oraz komornikowi. W uzasadnieniu rządowego projektu ww. novum słusznie stwierdzono, że obciążenie komornika sądowego kosztami postępowania skargowego skłoni komorników sądowych do większej odpowiedzialności za dokonywane czynności. Ustawodawca pozbył się tym samym sytuacji, w której w momencie uwzględnienia skargi na czynności komornika dokonane z naruszeniem prawa, przy braku odpowiedzialności stron, uczestnik zmuszony był do ponoszenia kosztów postępowania skarżącemu, a komornik nie ponosił żadnej sankcji^[28].

W konsekwencji według wprowadzonych zmian to komornik odpowiada za wynik sprawy, w której to sąd orzeka o zasadności skargi. Sąd fakultatywnie obciąża komornika kosztami postępowania wywołanego skargą w następujących przypadkach:

przy uwzględnieniu skargi na dokonanie czynności lub zaniechanie dokonania czynności,

przy stwierdzeniu oczywistego naruszenia prawa przez komornika,

gdy przemawiają za tym okoliczności sprawy.

Sąd ostatecznie decyduje, kto ponosi koszty postępowania wywołanego skargą^[29].

Powyższe rozwiązanie jest skorelowane z postanowieniami § 5 komentowanego przepisu, zgodnie z którym skargę wnosi się do komornika, a ten będzie miał możliwość jej uwzględnienia bez przekazywania akt do sądu. Wskazano, że obciążenie komornika kosztami postępowania będzie miało miejsce jedynie w szczególnych przypadkach, w których komornik, znając stanowisko stron i mając możliwość skorygowania swoich działań, nie skorzysta z tej możliwości.

Kontrowersyjny jest tylko fakt, że komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym w zakresie dokonywanych czynności egzekucyjnych, a wprowadzanie konstrukcji innych niż ogólne reguły odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za działanie lub zaniechanie sprzeczne z prawem jest niedopuszczalne. Nie można stosować wobec organu postępowania rozwiązań znajdujących odniesienie do stron postępowania.

3. Oszacowanie ruchomości. Zastrzeżenie do oszacowania 
jako szczególny środek prawny w postępowaniu egzekucyjnym

Artykuł 853 k.p.c. został zmieniony przez art. 261 pkt 22 ustawy o komornikach sądowych. Szeroki zakres zmian dotyczy:

1) wskazania chwili oszacowania wartości nieruchomości (§ 1 i § 5),

2) szacowania wartości ruchomości na podstawie opinii biegłego,

3) nowego środka zaskarżenia, jakimi są zastrzeżenia do oszacowania (§ 2 i § 3),

4) formy, w jakiej dokonuje się oszacowania (§ 1 i § 5)^[30].

Nowelizacja wprowadza w art. 853 § 4 k.p.c. obligatoryjne przypadki wydania opinii przez biegłego w sytuacji, gdy:

zostaną wniesione zastrzeżenia do oszacowania dokonanego przez komornika,

wartość zajętej ruchomości według szacunku komornika przekracza kwotę 25 tys. zł,

komornik uzna, że należy wezwać biegłego.

Jeżeli oszacowanie ruchomości nie jest możliwe przy dokonaniu zajęcia, komornik w późniejszym terminie dokona określenia wartości przedmiotu, po sporządzeniu protokołu zajęcia^[31].

Zgodnie z nowym brzmieniem przepis art. 853 § 2 k.p.c. stanowi, że zastrzeżenia do oszacowania wartości dokonanego przez komornika wnosi się komornikowi do protokołu przy zajęciu ruchomości, a gdyby nie było to możliwe – w terminie trzech dni od dnia doręczenia odpisu protokołu zajęcia. W razie wniesienia zastrzeżeń komornik zamieszcza w protokole zajęcia wzmiankę o ich treści i wyznacza biegłego. Jest to specyficzny środek zaskarżenia Krótki termin zaskarżenia wynika z tego, że komornik sądowy musi mieć możliwość dokonania oceny i ewentualnej korekty oszacowania przy pomocy biegłego bez negatywnego wpływu na szybkość postępowania egzekucyjnego^[32].

Legitymację do złożenia zastrzeżeń do oszacowania mają dłużnik i wierzyciel (także ten, na którego rzecz dokonano ponownego zajęcia na podstawie art. 851 k.p.c.) jako podmioty bezpośrednio zainteresowane właściwym oszacowaniem wartości przedmiotu egzekucji, jak i na zasadach ogólnych prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich i organizacja pozarządowa oraz inne podmioty legitymowane do udziału w postępowaniu w charakterze strony w znaczeniu formalnym.

Zastrzeżenia mogą być zgłoszone ustnie do protokołu zajęcia, a po terminie zajęcia na piśmie lub ustnie do protokołu (art. 760 § 1 k.p.c.).

Zdaniem D. Zawistowskiego skarga z przepisu art. 853 § 2 k.p.c. nie ma charakteru skargi na czynności komornika, wnosi się ją do komornika, ale nie podlega rozpoznaniu przez sąd. Komornik ma jedynie obowiązek wezwać biegłego w celu oszacowania ruchomości^[33].

Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 7 maja 1957 r.^[34] przyjął stanowisko, że stronom przysługuje prawo podnoszenia zarzutów nie tylko w dniu zajęcia ruchomości, lecz także w dniu licytacji, ponieważ komornik nie uprzedza dłużnika o zamierzonym zajęciu ruchomości. Dlatego może się zdarzyć, że dłużnik zostanie pozbawiony swoich praw, tj. złożenia zarzutów.

Obecna nowelizacja wprowadza możliwość kwestionowania szacowania ruchomości dokonanego przez komornika poprzez wniesienie zastrzeżeń do protokołu lub w terminie trzech dni od doręczenia odpisu protokołu zajęcia. Jeżeli dłużnik wniesie zastrzeżenia, komornik musi uczynić wzmiankę w protokole o jego treści i wyznaczyć biegłego do oszacowania ruchomości^[35]. Konsekwencją złożonego zastrzeżenia do oszacowania wartości ruchomości jest jedynie powołanie biegłego w celu określenia wartości zajętych ruchomości. Oszacowanie nie może być kwestionowane w formie skargi na czynności komornika.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę jeszcze na przepis art. 845 § 2³ k.p.c., który stanowi, że w przypadku złożenia przez osobę trzecią skargi na zajęcie miesięczny termin do wniesienia powództwa, o którym mowa w art. 841 § 1 k.p.c., zaczyna biec dla tej osoby od dnia doręczenia jej postanowienia oddalającego skargę. Jeżeli komornik dokona czynności z naruszeniem przepisów prawa, osoba trzecia ma prawo bronić swoich praw w drodze skargi na czynności komornika. Jednak gdy czynność komornika naruszy prawa podmiotowe osoby trzeciej, to ta osoba może wytoczyć powództwo przeciwegzekucyjne. Przez co dualizm został zachwiany.

4. Badanie przedawnienia roszczenia 
w postępowaniu egzekucyjnym

Na mocy ustawy nowelizującej z 4 lipca 2019 r. do przepisu art. 797 dodano § 1¹, który odnosi się do sytuacji, gdy z treści tytułu wykonawczego można ustalić, że termin przedawnienia roszczenia objętego tytułem upłynął. Zgodnie z wprowadzoną zmianą wierzyciel ma obowiązek dołączenia do wniosku o wszczęcie egzekucji dokumentu stwierdzającego, że nastąpiło przerwanie biegu przedawnienia i roszczenie może być egzekwowane przez komornika. Brak jest uzasadnienia projektu tego przepisu w projekcie nowelizacji z 4 lipca 2019 r.^[36]

W związku z powyższym wprowadzony nowy paragraf do wspomnianego artykułu narusza nadrzędną zasadę postępowania egzekucyjnego – zasadę dyspozycyjności wyrażoną w przepisie art. 804 k.p.c., który stanowi, że organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. W poprzednio obowiązującym stanie prawnym istniał podział na postępowanie rozpoznawcze i postępowanie egzekucyjne, dzięki temu zagadnienie materialnoprawne podlegało rozpoznaniu w procesie sądowym wszczętym powództwem egzekucyjnym^[37].

Na gruncie przytoczonych wyżej przepisów komornik sądowy jest więc obecnie uprawniony do ograniczonego rozstrzygania o dopuszczalności egzekucji – tj. rozstrzyga o niedopuszczalności egzekucji ze względu na wynikający z treści tytułu wykonawczego nieprzerwany upływ terminu przedawnienia.

Po pierwsze komornik rozpatruje, czy z treści tytułu wykonawczego wynika, że upłynął termin przedawnienia. Jeżeli na podstawie analizy treści tytułu wykonawczego komornik stwierdzi, iż termin przedawnienia upłynął, to sprawdza, czy wierzyciel załączył do wniosku dokument, z którego wynika, że doszło do przerwania biegu przedawnienia. Po drugie komornik bada również, czy z załączonego przez wierzyciela dokumentu wynika, że doszło do przerwania biegu przedawnienia. Jego kompetencja w tym zakresie ma charakter wyłączny – w obecnym stanie prawnym nie ma więc już możliwości pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w drodze powództwa opozycyjnego wytoczonego z uwagi na przedawnienie roszczenia^[38].

Warty podkreślenia jest fakt, że w przeciwieństwie do sędziów komornicy sądowi nie są niezawiśli w sprawowaniu swego urzędu. Zgodnie z przepisem art. 2 ust. 2 ustawy o komornikach sądowych jednoznacznie wynika, że komornicy podlegają nadzorowi sądu oraz nadzorowi odpowiedzialnemu prezesa sądu rejonowego, przy którym działa dany komornik. Ponadto w toku orzekania komornik sądowy nie podlega jak sędzia jedynie konstytucji i ustawom, lecz powinien kierować się również, jak wskazuje przepis art. 2 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych, dobrem wymiaru sprawiedliwości oraz interesem publicznym. Wypada w tym miejscu przypomnieć, że w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego sprawować wymiar sprawiedliwości w RP mogą tylko osoby, które prawo wyposaża w przymiot niezawisłości^[39].

Ustawodawca na mocy dodanego przepisu przeprowadził dalszą zmianę struktury postępowania egzekucyjnego w ten sposób, że dodał przepis art. 782¹ k.p.c. oraz zmienił treść przepisów art. 804 i 825 k.p.c. Tym samym wprowadził obowiązkowe badanie z urzędu kwestii przedawnienia w postępowaniu klauzulowym oraz w postępowaniu egzekucyjnym^[40].

W następstwie wprowadzonej zmiany sytuacja wierzyciela uległa pogorszeniu. Niedopełnienie obowiązku poprzez nieprzedłożenie przez gestora postępowania wymaganego dokumentu poświadczającego przerwanie biegu przedawnienia spowoduje obligatoryjne wydanie przez komornika postanowienia na podstawie przepisu art. 825 § 1¹ k.p.c. o umorzeniu postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela. Ustawodawca pozbył się w ten sposób instytucji zwrotu wniosku w sytuacji wystąpienia braku formalnego.

Wykładnia językowa przepisu art. 797 § 1¹ k.p.c. potwierdza, że organ egzekucyjny z urzędu uwzględnia przedawnienie, gdy wynika ono z treści tytułu wykonawczego, tzn. można ustalić z niego datę, od której rozpoczął bieg. Przepis ten nie może być interpretowany rozszerzająco. Komornik nie może analizować na przykład dokumentów przedłożonych przez dłużnika. Na podstawie art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. dłużnik może wnieść powództwo opozycyjne w ramach obrony swoich praw^[41].

5. Ustawa o kosztach sądowych

Ustawa o kosztach komorniczych zastąpiła obowiązującą do 31 grudnia 2018 r. ustawę o komornikach sądowych i egzekucji oraz wprowadziła zasady finansowania egzekucji sądowej. Wskazana ustawa wprowadziła także nowe pojęcie – koszty komornicze. Obejmują one wydatki komornika sądowego poniesione w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego, innego postępowania albo dokonywania innych czynności oraz opłaty komornicze^[42].

Przepis art. 39 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji obowiązującej do 31 grudnia 2018 r. stanowił, że komornikowi należy się zwrot wydatków gotówkowych poniesionych w toku egzekucji tylko w zakresie określonym ustawą. Wskazana norma powodowała liczne problemy interpretacyjne związane z wydatkami ponoszonymi przy wykonywaniu innych czynności.

W rozdziale 2 zatytułowanym „Wydatki” ustawa o kosztach komorniczych usystematyzowała zagadnienia związane z wydatkami ponoszonymi przez komornika w związku z prowadzoną egzekucją świadczeń pieniężnych i niepieniężnych, egzekucją w celu zniesienia współwłasności nieruchomości w drodze sprzedaży publicznej, ale także wykonaniem zabezpieczenia czy innymi czynnościami, np. doręczeniem korespondencji.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami komornikowi przysługuje zwrot wydatków:

1) niezbędnych,

2) poniesionych w toku postępowania lub w trakcie innych czynności,

3) wyłącznie w zakresie określonym ustawą.

Usunięto zwrot wydatki „gotówkowe”, gdyż w praktyce komornik dokonuje zapłaty wydatków w formie bezgotówkowej, tj. przelewem^[43].

Ustawodawca w ustawie o kosztach komorniczych wprowadził w przepisie art. 6 u.k.k. katalog wydatków komornika, który uzupełnia przepis art. 15 ust. 3 u.k.k. Przepis przyjął, że komornikowi przysługuje zwrot poczynionych wydatków bez względu na to, czy utrwala on przebieg czynności na wniosek, czy z urzędu^[44].

Na gruncie wprowadzonej ustawy w odniesieniu do zaliczek określono, że:

komornik ma obowiązek żądania zaliczki na poczet wydatków, a co za tym następuje komornik nie może odstąpić od wezwania strony do uiszczenia zaliczki oraz nie może podjąć czynności,

komornik ma trzy obowiązki, tj. rozliczenia, zwrotu oraz informowania stron o aktualnym saldzie zaliczek.

Ten ostatni obowiązek, tzw. obowiązek informacyjny wierzyciela i dłużnika o aktualnym saldzie zaliczek i wydatków, nie występował w dotychczasowym stanie prawnym. Realizacja tego obowiązku powinna przybrać postać informowania strony w każdym piśmie kierowanym do stron^[45].

Od 1 stycznia 2019 r. opłaty komornicze ujęte w rozdziale 3 u.k.k. stanowią odpowiednik opłat egzekucyjnych występujących w poprzednim stanie prawnym.

W ustawie o komornikach sądowych i egzekucji wysokość opłaty nie była jednolita – wynosiła w zależności od sposobu egzekucji:

8% (w razie egzekucji z wynagrodzenia za pracę, rachunku bankowego, świadczenia z ubezpieczenia społecznego, niektórych zasiłków);

lub

15% – przy pozostałych sposobach egzekucji (np. z rzeczy ruchomych).

Obecnie nie ma znaczenia, czy komornik wyegzekwował pieniądze z rachunku bankowego, wynagrodzenia za pracę czy w inny sposób – opłata jest jednolita i wynosi 10%.

Przepis art. 49 ust. 4 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji obowiązującej do 31 grudnia 2018 r. nakładał na dłużnika obowiązek zwrotu wierzycielowi opłaty należnej komornikowi. Przepis art. 30 u.k.k. eliminuje sytuacje, w których wierzyciele pochopnie wszczynaliby egzekucje lub inicjowaliby postępowania zmierzające do szykanowania dłużników. Niecelowe wszczęcie postępowania egzekucyjnego oznacza sytuację, w której w chwili wszczęcia postępowania egzekucyjnego czynności komornika nie mogłyby doprowadzić do zrealizowania obowiązku spłaty zobowiązania przez dłużnika, a wierzyciel przed złożeniem wniosku egzekucyjnego mógł się o tym dowiedzieć^[46].

W przepisie art. 27 ustawy z 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych dłużnicy uzyskali możliwość dobrowolnej spłaty do komornika zobowiązania w terminie jednego miesiąca. Wprowadzona nowelizacja przedstawia korzystniejsze warunki spłaty długu dla dłużnika, bo zamiast 10% opłaty stałej należnej komornikowi dłużnicy zapłacą tylko 3% (ale nie mniej niż 150 zł). Warunkiem skorzystania z wyżej wymienionej niższej opłaty jest to, aby:

dłużnik wpłacił pieniądze do rąk komornika albo na rachunek bankowy komornika;

wpłata dotyczyła całości lub części długu;

wpłata nastąpiła w terminie miesiąca od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji.

Obniżona do 3% opłata dotyczy tylko tych wpłat, które zostały uregulowane komornikowi w terminie miesiąca od otrzymania zawiadomienia o wszczęciu egzekucji. Wpłaty dokonane później już tej uldze nie podlegają.

6. Regulacje intertemporalne

Rozległa regulacja intertemporalna zamieszczona w przepisach rozdziału 13 ustawy o komornikach sądowych oraz w przepisie art. 52 ustawy o kosztach komorniczych pojawiła się wraz z wprowadzonymi 1 stycznia 2019 r. nowymi przepisami dotyczącymi egzekucji sądowej oraz kosztów komorniczych.

Zgodnie z przepisem art. 298 ust. 1 u.k.s. przyjęto szereg norm kolizyjnych nawiązujących do stosowania przepisów wprowadzonych do Kodeksu postępowania cywilnego poprzez przepis art. 261 u.k.s. W art. 298 ust. 1 u.k.s. ustanowiono regułę, że do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy o komornikach sądowych stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego w brzmieniu nadanym ustawą o komornikach sądowych. Ta reguła kolizyjna różni się od typowych rozwiązań legislacyjnych stosowanych w przypadku zmian wprowadzanych w Kodeksie postępowania cywilnego. Do postępowań wszczętych i niezakończonych w dniu wejścia w życie ustawy zmieniającej stosuje się przepisy dotychczasowe.

Poprzednie rozwiązanie wprowadzające regułę nakazującą stosowanie do postępowań wszczętych przed nowelizacją przepisów wcześniej obowiązujących zmodyfikowane zostało postanowieniami zawartymi w art. 298 ust. 2–6 u.k.s. odnoszącymi się do egzekucji prowadzonej w odniesieniu do ruchomości. W przypadku egzekucji z ruchomości wszczętej po dniu wejścia w życie nowelizacji stosuje się nową ustawę o komornikach sądowych. W tym miejscu należy zwrócić uwagę, iż przepis ust. 2 mówi nie o wszczęciu postępowania egzekucyjnego, lecz o wszczęciu egzekucji. Za datę wszczęcia egzekucji z danego składnika majątku ruchomego dłużnika uznaje się dzień zajęcia. Innym słowy do egzekucji zainicjowanych wcześniej stosuje się przepisy dotychczasowe. Natomiast w odniesieniu do postępowań egzekucyjnych będących w toku, a co do których została wszczęta egzekucja z ruchomości po dniu wejścia w życie ustawy o komornikach sądowych, mają zastosowanie nowe przepisy zgodnie z art. 298 ust. 2 u.k.s.^[47]

Wprowadzone w ustawie o komornikach sądowych regulacje dotyczące stosowania reguły aktualizacji w postępowaniach egzekucyjnych są bardzo dobrym rozwiązaniem. Jednakże w odniesieniu do prawa procesowego cywilnego zmiany wprowadzone przez ustawę o komornikach sądowych i ustawę o kosztach komorniczych powodują problemy interpretacyjne. Pierwsza ustawa przyjmuje regułę aktualizacji, a druga regułę kontynuacji – w odniesieniu do spraw wszczętych po jej wejściu^[48]. Dla przykładu przepis art. 261 pkt 38 u.k.s. wprowadził nowe brzmienie przepisu art. 1027 § 1 i § 2 k.p.c. Zatem odpis planu podziału doręcza się dłużnikowi, osobom uczestniczącym w podziale oraz innym osobom, które zgłosiły swój udział, a ich należności nie zostały uwzględnione w podziale. W § 2 wprowadzona została zmiana, że zarzuty przeciwko planowi podziału wnosi się do organu egzekucyjnego, który go sporządził, w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia tego planu.

Przepisy wprowadzające są mało klarowne i powodują problemy interpretacyjne, nie tylko wśród komorników. Przepisy odnoszące się do Kodeksu postępowania cywilnego powinny być wprowadzone zgodnie z regułą aktualizacji i na pewno ograniczyłoby to znacznie chaos, który zapanował w już toczących się postępowaniach egzekucyjnych.

7. Podsumowanie

W konkluzji powyższych rozważań należy przyjąć, że zmiany wprowadzone ustawą, która weszła w życie 1 stycznia 2019 r., są kontynuacją realizowanego od kilku lat założenia ustawodawcy ułatwiania składania skarg na czynności komorników oraz uproszczenia procedury rozpoznawania tych skarg, a także odłączenia z ustawy o komornikach sądowych odrębnej ustawy o kosztach komorniczych.

Wdrożenie nowych rozwiązań powoduje wzrost szybkości i skuteczności postępowania egzekucyjnego, a więc przybliża osiągnięcie jego podstawowych celów.

Ważna jest także zasada składania skarg bezpośrednio do komornika, który po nieuwzględnieniu skargi następnie przesyła ją oraz uzasadnienie skarżonej czynności wraz z aktami sprawy egzekucyjnej sądowi bez potrzeby zwracania się przez sąd o powyższe czynności.

Kwestią sporną jest na pewno to, czy większa dostępność stron do skargi na czynności komornika nie utrudnia postępowania egzekucyjnego.

Zmiana w zakresie właściwości sądu, którą zrobił ustawodawca, ma też odniesienie do istotnej zmiany w strukturze sądów powszechnych, tj. wyodrębnienia wydziałów egzekucyjnych. Wydziały te mają rozpatrywać sprawy z zakresu postępowania egzekucyjnego.

W doktrynie wiele wątpliwości spowodował wprowadzony przez ustawodawcę przepis dotyczący odpowiedzialności materialnej komorników za wynik postępowania wywołanego wniesioną skargą, Wprowadzenie takiego rozwiązania jest novum w zakresie środków zaskarżenia. W tym miejscu należy podkreślić, że jest to kolejna kwestia sporna, czy komornik sądowy jako organ reprezentujący Skarb Państwa powinien ponosić odpowiedzialność finansową.

Nowelizacja przepisów z 1 stycznia 2019 r. może być dopiero oceniona po kilku latach stosowania przepisów i wypracowania pewnych stanowisk w sądowym postępowaniu egzekucyjnym.

Bibliografia

Literatura

Cudak A., [w:] Analiza i ocena ustawy o komornikach sądowych oraz ustawy o kosztach komorniczych, A. Marciniak (red.), Sopot 2018.

Flaga-Gieruszyńska K., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, A. Zieliński (red.), t. II, Warszawa 2006.

Gajdura W., [w:] Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Kodeks etyki zawodowej komornika sądowego. Komentarz, J. Świeczkowski, M. Świeczkowska-Wójcikowska (red.), Warszawa 2020.

Lewandowski M., [w:] Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Kodeks etyki zawodowej komornika sądowego. Komentarz, J. Świeczkowski, M. Świeczkowska-Wójcikowska (red.), Warszawa 2020.

Muliński M., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniach grupowych. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, T. Zembrzuski (red.), Warszawa 2020.

Olczak-Dąbrowska D., Skarga na czynności komornika – efektywny instrument nadzoru judykacyjnego czy narzędzie blokowania egzekucji przez dłużników?, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości 2014.

Pietrzkowski H., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniach grupowych. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, T. Zembrzuski (red.), Warszawa 2020.

Szczurek Z., [w:] Egzekucja sądowa w prawie polskim, Z. Szczurek (red.), Sopot 2015.

Walasik M., Regulacje intertemporalne w nowych ustawach komorniczych, [w:] Analiza i ocena ustawy o komornikach sądowych oraz ustawy o kosztach komorniczych, A. Marciniak (red.), Sopot 2018.

Wengerek E., Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, Warszawa 1972.

Zawistowski D., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, LEX, H. Dolecki, T. Wiśniewski (red.), t. IV, Warszawa 2014.

Czasopisma

Gajewski A., Dzienis P., Skarga na czynności komornika po nowelizacji wchodzącej w życie 1.1.2019 r., „MOP 2018”, nr 20.

Źródła internetowe

https://sip.legalis.pl/documentview.seam?documentId=mjxw62zogi3damrrhaydmmboobqxalrugi3teobrg42q, dostęp: 20 listopada 2019 r.

https://sip.legalis.pl/documentview.seam?documentId=mjxw62zogi3damrrhaydkojoobqxalrugi3tgmzvgi2a, dostęp: 20 listopada 2019 r.

https://sip.legalis.pl/documentview.seam?documentId=mjxw62zogi3damrrhaydkojoobqxalrugi3tgmzvg42q, dostęp: 20 listopada 2019 r.

https://sip.legalis.pl/documentview.seam?documentId=mjxw62zogi3damrtgyztemzoobqxalrvgaytanzygu3a, dostęp: 20 listopada 2019 r.

https://sip.legalis.pl/document-full.seam?documentId=mjxw62zogi3damrqhe4tona, dostęp: 20 listopada 2019 r.

https://sip.legalis.pl/documentview.seam?documentId=mjxw62zogi3damrtgyztemzoobqxalrvgaytaobtgy3a, dostęp: 20 listopada 2019 r.

Orzecznictwo

Wyrok TK z 24 października 2007 r., SK 7/06, publ. LEX.

Wyrok TK z 13 marca 2012 r., P 39/10, publ. LEX.

2 CR 404/56, OSN 1958, nr 1, poz. 30.

Uzasadnienie uchwały SN z 8 marca 2013 r., III CZP 109/13, OSNC 2013/10, poz. 115.

---

[1]  Dz.U. z 2018 r., poz. 770.

[2]  Dz.U. z 1964 r., nr 43, poz. 296.

[3]  Dz.U. z 2018 r., poz. 1360 ze zm.

[4]  Dz.U. z 2018 r., poz. 770.

[5]  K. Flaga-Gieruszyńska, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, A. Zieliński (red.), t. II, Warszawa 2006, s. 581.

[6]  Ibidem, s. 549.

[7]  E. Wengerek, Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, Warszawa 1972, s. 79–80.

[8]  Z. Szczurek, [w:] Egzekucja sądowa w prawie polskim, Z. Szczurek (red.), Sopot 2015, s. 191.

[9]   Dz.U. z 2018 r., poz. 771.

[10] M. Lewandowski, [w:] Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Kodeks etyki zawodowej komornika sądowego. Komentarz, J. Świeczkowski, M. Świeczkowska-Wójcikowska (red.), Warszawa 2020, s. 777.

[11] J. Derlatka, [w:] Nadużycie prawa procesowego cywilnego, P. Grzegorczyk, M. Walasik, F. Zedler (red.), Warszawa 2019, s. 401, 421.

[12] https://sip.legalis.pl/document-view.seam?documentId=mjxw62zogi3damrrhaydkojoobqxalrugi3tgmzvgi2a, dostęp 15 czerwca 2020 r.

[13] I. Kunicki, Właściwość komornika sądowego, kompetencje Policji i skarga na czynności komornika. Komentarz do art. 763³, 765 i 767 kpc zmodyfikowanych ustawą z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych, „PPE” 2019/9, s. 101–102.

[14] Druk sejmowy VIII kadencji Sejmu nr 1582, www.sejm.gov.pl.

[15] Ibidem, s. 778.

[16] Dz.U. z 2018 r., poz. 23 ze zm., dalej: u.s.p.

[17] M. Lewandowski, op. cit., s. 778–779.

[18] A. Cudak, [w:] Analiza i ocena ustawy o komornikach sądowych oraz ustawy o kosztach komorniczych, A. Marciniak (red.), Sopot 2018.

[19] Ibidem, s. 780.

[20] D. Olczak-Dąbrowska, Skarga na czynności komornika – efektywny instrument nadzoru judykacyjnego czy narzędzie blokowania egzekucji przez dłużników?, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości 2014, s. 34.

[21] A. Gajewski, P. Dzienis, op. cit.

[22] https://sip.legalis.pl/document-full.seam?documentId=mjxw62zogi3damrqhe4tona.

[23] I. Kunicki, op. cit., s. 101–102.

[24] https://sip.legalis.pl/document-full.seam?documentId=mjxw62zogi3damrqhe4tona.

[25] Dz.U. nr 172, poz. 1804.

[26] A. Gajewski, P. Dzienis, op. cit.

[27] Dz.U. z 2018 r., poz. 770; dalej jako: k.k.u.

[28] M. Lewandowski, op. cit., s. 782.

[29] A. Cudak, op. cit., s. 560.

[30] H. Pietrzkowski, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniach grupowych. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, T. Zembrzuski (red.), Warszawa 2020, s. 1618.

[31] Ibidem, s. 1619.

[32] https://sip.legalis.pl/document-view.seam?documentId=mjxw62zogi3damrtgyztemzoobqxalrvgaytaobtgy3a.

[33] D. Zawistowski, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, LEX, H. Dolecki, T. Wiśniewski (red.), t. IV, Warszawa 2014, s. 358.

[34] 2 CR 404/56, OSN 1958, nr 1, poz. 30.

[35] A. Cudak, op. cit., s. 564.

[36] M. Muliński, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniach grupowych. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, T. Zembrzuski (red.), Warszawa 2020, s. 1489.

[37] Ibidem, s. 1490.

[38] M. Łochowski, Komentarz do art. 825, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 506–1217, t. II, T. Szanciło (red.), Warszawa 2019.

[39] Wyrok TK z 24 października 2007 r., SK 7/06, publ. LEX; wyrok TK z 13 marca 2012 r., P 39/10, publ. LEX.

[40] M. Muliński, op. cit., s. 1490.

[41] Ibidem, s. 1491.

[42] R. Fronczek, [w:] Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Kodeks etyki zawodowej komornika sądowego. Komentarz, J. Świeczkowski, M. Świeczkowska-Wójcikowska (red.), Warszawa 2020, s. 1023.

[43] Ibidem, s. 1039.

[44] R. Fronczek, op. cit., s. 1040.

[45] W. Gajdura, [w:] Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Kodeks etyki zawodowej komornika sądowego. Komentarz, J. Świeczkowski, M. Świeczkowska-Wójcikowska (red.), Warszawa 2020, s. 1080–1082.

[46] Uzasadnienie uchwały SN z 8 marca 2013 r., III CZP 109/13, OSNC 2013/10, poz. 115.

[47] M. Walasik, Regulacje intertemporalne w nowych ustawach komorniczych, [w:] Analiza i ocena ustawy o komornikach sądowych oraz ustawy o kosztach komorniczych, A. Marciniak (red.), Sopot 2018, s. 35.

[48] Ibidem, s. 41.