Przedstawiamy drugi numer „Radcy Prawnego. Zeszytów Naukowych” ukazujący się w 2021 r. W jego skład wchodzi dziesięć tekstów, w tym osiem artykułów problemowych, glosa oraz przegląd orzecznictwa.
Zeszyt otwierają dwa teksty poświęcone kluczowej w demokratycznym państwie prawa kwestii, a mianowicie jawności postępowań sądowych. Pierwszy z nich, autorstwa Janusza Roszkiewicza, przedstawia jawność postępowania sądowego w kontekście Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i kończy się konkluzją, że główny ciężar w zakresie realizacji prawa do jawnego postępowania spoczywa jednak nie tyle na ustawodawcy, ile przede wszystkim na sądach, które w większości przypadków same decydują o zakresie jawności procedury w danej sprawie. Także w drugim artykule (pt. „Zamknięte stolice imperium prawa. Znaczenie jawności postępowań sądowych dla społecznej legitymizacji władzy sądowniczej”), którego twórcą jest Krzysztof J. Kaleta, postawiono tezę, że jawność postępowania jest jednym z kluczowych elementów legitymizujących władzę sądowniczą, a w związku z tym działalność sędziów winna zmierzać do maksymalnej realizacji zasady jawności. Osobom zainteresowanym tym tematem przypominamy, że w poprzednim numerze ukazał się tekst Weroniki Szafrańskiej poświęcony zasadzie jawności w postępowaniu sądowoadministracyjnym.
W drugiej części tego numeru „Zeszytów Naukowych” znalazły się trzy artykuły skupiające się (ujmując to z pewną przesadą) na problematyce prawnych skutków związanych z interakcją człowieka i natury. W pierwszym Valeri Vachev analizuje zasady odpowiedzialności karnej urzędnika za szkodę wyrządzoną przez drzewo lub krzew wskutek niedopełnienia obowiązków służbowych, zwracając szczególną uwagę na potencjalną niekonstytucyjność art. 231 § 1 k.k. W drugim, poświęconym odpowiedzialności odszkodowawczej za szkody wyrządzone przez drzewa i krzewy, Alicja Sieczych-Drzewiecka dochodzi do wniosku, że do przypisania odpowiedzialności konieczne jest każdorazowo ustalenie zobowiązanego do określonych działań czy zaniechań podmiotu, którym nie zawsze będzie właściciel nieruchomości, na której dane drzewo czy krzew rośnie. W trzecim tekście wreszcie Krzysztof Gruszecki, badając zadania administracji publicznej w zakresie ochrony zieleni oraz formy ich realizacji, stawia tezę, że aby taka ochrona była skuteczna, niezbędne jest pamiętanie o niej zarówno na etapie tworzenia aktów planowania mogących mieć wpływ na stan środowiska, jak i decyzji stanowiących podstawę zagospodarowania nieruchomości, na których znajdują się drzewa lub krzewy.
Trzecią grupę tekstów otwiera artykuł Tomasza Sobeckiego poświęcony wymogom formalnym i merytorycznym udziału biegłego w postępowaniu karnym i w postępowaniu cywilnym. Jest to kontynuacja niezwykle ważnych z punktu widzenia praktyki radcowskiej rozważań tego Autora nad instytucją biegłego, z którymi mogliśmy się zapoznać w poprzednim zeszycie. Drugi tekst, napisany przez znanego już z naszych łamów Piotra Kantorowskiego, skupia się na zagadnieniu dopuszczalności przesyłania informacji handlowej i marketingowej bezpośrednio bez uprzedniej wyraźnej zgody i prowadzi do wniosku, że jest to możliwe pod pewnymi, omówionymi w artykule warunkami. Trzeci wreszcie artykuł, autorstwa Tomasza Orfina, omawia wady i zalety tzw. jednolitego systemu ochrony patentowej (w ramach Unitary Patent Package), który pomyślany został jako odpowiedź na problem niewystarczającej ochrony patentowej na terenie UE oraz ujmowany jest jako kolejny etap integracji europejskiej.
Całość tego numeru „Zeszytów Naukowych” domykają tradycyjnie glosa, tym razem Karoliny Rokickiej-Murszewskiej, dotycząca wyroku NSA wskazującego na relację między treścią decyzji ustalającej warunki zabudowy a miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, jak też sposobu rozumienia wymogu dobrego sąsiedztwa, a także zredagowany jak zwykle przez Kacpra Milkowskiego przegląd najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego.
Życzymy ciekawej lektury.
W imieniu kolegium redakcyjnego
Tomasz Scheffler
przewodniczący kolegium redakcyjnego – redaktor naczelny
